ေခတ္တုိင္း
ေခတ္တုိင္းေပၚထြန္းၾကေသာကဗ်ာဆရာတုိ ့သည္ ဘာသာစကားယာဥ္ရထားကုိ သာမန္လူတုိ ့ထက္ပုိကာ
ကၽြမ္းက်င္ပုိင္ႏုိင္စြာထိန္းေက်ာင္းျပီး မုိင္ကုန္စုိင္းႏွင္တတ္သူမ်ားျဖစ္ေၾကာင္း
ကဗ်ာေတြဖတ္ရင္း သတိျပဳမိလာပါသည္။ ကဗ်ာဆရာသဘာဝ၊ ကဗ်ာဆရာဗီဇကုိက သူမ်ားေတြးသ
လုိ၊
သူမ်ားေျပာသလုိ ေတြးသူ၊ေျပာသူမ်ားမဟုတ္ဘဲ အေတြးဆန္း၊ အေျပာဆန္းတတ္သည္။
ဟုတ္ေပစြ။
ကဗ်ာဆရာသည္ သူမ်ားထက္ပုိ၍ ေတြးတတ္၊ ျမင္တတ္သည္။
ျပီးေတာ့ ေခါင္းတလုံးျမင့္-ႏွာတဖ်ားသာကာ
ေျပာတတ္၊ ေရးတတ္သည္။ ဤသည္ပင္ ကဗ်ာဆရာအတြက္ သဘာဝလုိအပ္ခ်က္ ျဖစ္ေလ၏။
သည္လုိေတြးတတ္၊ျမင္တတ္၊ ေျပာတတ္မွလည္း ကဗ်ာဆရာျဖစ္သည္ကုိး….။
သာမန္ဘာသာစကားနယ္ပယ္မွာ
အေျပာစကားစည္းကမ္း၊ အေရးအသားစည္းကမ္း ဆုိတာ ရွိေလ၏။ ယင္းအရာကုိ "သဒၵါ"ဟု
ေခၚရုိးျပဳၾကသည္။ သဒၵါက်မ္းဂန္စည္းကမ္းတုိ ့ကုိ
သာမန္ဘာသာ
စကားနယ္ပယ္မွာ
ဂရုစုိက္ၾကသည္။ ေလးစားလုိက္နာၾကသည္။ ကဗ်ာဆရာမ်ားလည္း သဒၵါစည္းကမ္း သတ္မွတ္ခ်က္တုိ
့ကုိ မ်ားေသာအားျဖင့္ လုိက္နာၾကပါသည္။ သုိ ့ေသာ္ …..လုိအပ္လာလွ်င္ေတာ့ မလုိက္နာၾကပါ။
လုိတုိရွင္းေျပာရလွ်င္ …ကဗ်ာဆရာတုိ ့သည္ သဒၵါစည္းကမ္းကုိ ေဖာက္ဖ်က္တတ္ၾက
ပါသည္။
ကဗ်ာဆရာတုိ ့သဒၵါစည္းကမ္း"လြတ္"ၾကသည္တုိ
့ကုိ လူ ့အဖြဲ ့အစည္းက နားလည္ခြင့္လႊတ္
ၾကကာ
အခြင့္အေရးတရပ္အျဖစ္ "ေဘးမ့ဲ"ေပးထားၾက၏။ ကဗ်ာဆရာတုိ ့၏
ေဘးမ့ဲအခြင့္ထူးရမႈကုိ "Poetic
License, ကဗ်ာဆရာလုိင္စင္" ဟု ပညတ္တင္ေခၚေဝၚၾကေလသည္။
တြင္းသင္းမင္းၾကီးသည္
ကဗ်ာဆရာလုိင္စင္ကုိ ကုိင္စြဲကာ မုဒုလကၡဏပ်ဳိ
့တြင္ ကဗ်ာတပုိဒ္
ေရးစီလုိက္ေလ၏။ ဘုရင္က ကိေလသာငန္းဖ်ားတက္ေနသည့္ ဆရာရေသ့အား မိဖုရားကုိေပးလႈရာတြင္ ဆရာေက်နပ္ျပီးေရာ ။ လႈကာမတၱမဟုတ္၊ အၾကံရွိသည္။ သူ ့အၾကံကို မိဖုရားအား တုိးတုိးမွာထားလုိက္ပုံကား...၊
ေရးစီလုိက္ေလ၏။ ဘုရင္က ကိေလသာငန္းဖ်ားတက္ေနသည့္ ဆရာရေသ့အား မိဖုရားကုိေပးလႈရာတြင္ ဆရာေက်နပ္ျပီးေရာ ။ လႈကာမတၱမဟုတ္၊ အၾကံရွိသည္။ သူ ့အၾကံကို မိဖုရားအား တုိးတုိးမွာထားလုိက္ပုံကား...၊
ေရးျခားလိမၼာ
သာဘိေသက
မယ္လွလွလွ်င္
ဝါနယြင္းပါး
ရေသ့အားကုိ
မမွားရေအာင္
ပညာေရာင္ျဖင့္
ေမွာင္အလုံးတြင္း
မႈန္းကာထြင္း၍
လင္းေစလေႆး……..။(၆၁)
ျမန္မာစကားေျပအေရးအသား၊
အေျပာစကားနယ္ပယ္မွာ"အား" "ကုိ" ဝိဘတ္သြယ္ေတြကုိ
တေပါင္းတည္းသုံးစြဲျခင္းမျပဳပါ။ သီးျခားစီသာ သုံးစြဲသည္။ "အား ၊ ကုိ" သုံးစြဲပုံအေၾကာင္း
ျမန္မာစာပညာရွင္တုိ ့ရွင္းလင္းျပသည္မ်ားကုိ အက်ဥ္းခ်ဳပ္တင္ျပပါမည္။
"အား"သည္ လက္ခံသူကုိ ျပေသာစကားျဖစ္၏။
လက္ခံျပဝိဘတ္ဟု ေခၚသည္။
ပုံစံ- ဆရာသည္
စာအုပ္ကုိ ကၽြန္ေတာ့္အား ေပး၏။
(ကၽြန္ေတာ္သည္
စာအုပ္ကုိလက္ခံသူျဖစ္ေၾကာင္း "အား"က ျပသည္။)
ပုံစံ-- လွလွသည္
ထုိအေၾကာင္းကုိ ေဖေဖအား ေျပာ၏။
(ေဖေဖသည္
လွလွေျပာသည့္အေၾကာင္းကိစၥကုိ လက္ခံနားေထာင္သူျဖစ္ေၾကာင္း "အား"က ျပသည္။)
"ကုိ"သည္ ျပဳလုပ္ျခင္းခံရသူ ၊
ျပဳလုပ္ျခင္းခံရေသာအရာတုိ ့ကုိ ျပေသာစကားျဖစ္သည္။ ကံဝိဘတ္ဟု ေခၚသည္။
ပုံစံ- သူသည္
ေခြးကုိ ရုိက္၏။
တပည့္တုိ ့သည္ ဆရာကုိ ရုိေသၾက၏။
"ကုိ"ဝိဘတ္တြဲသည့္ လက္ခံပုဒ္ပါ ၂
ခုလုံးပါဝင္ေနသည့္ ဝါက်မ်ဳိးတြင္မူ ကံဝိဘတ္ကုိေခ်လုိက္ျပီး "အား"အစား "ကုိ" ကုိ သုံးႏုိင္ပါသည္။
ပုံစံ- ဆရာသည္
ကၽြန္ေတာ့္ကုိ စာအုပ္ေပး၏။
လွလွသည္ ေဖေဖ့ကုိ ထုိအေၾကာင္းေျပာ၏။
ကံတပုဒ္တည္းပါလွ်င္မူ
"ကုိ"ကုိသာ သုံးရန္ျဖစ္သည္။
ကံတပုဒ္တည္းပါပါလ်က္ "ကုိ"ကုိ
မသုံးဘဲ "အား"ကုိသုံးေနၾကသည္ကုိလည္း
မၾကာခဏေတြ ့ေနရသည္။
ပုံစံ- ေမာင္ပုသည္
ေခြးအား ရုိက္၏။
ဆရာသည္ တပည့္အား ခ်စ္ခင္၏။
လက္ခံပုဒ္မပါဘဲ
ကံတပုဒ္တည္းပါေသာဝါက်မ်ဳိးတြင္ "ကုိ"ကုိသုံးလွ်င္
ရွင္းေနပါလွ်က္ "အား"ကုိ
သုံးသည္မွာ စဥ္းစားစရာျဖစ္ပါသည္။ "ကုိ"ႏွင့္
"အား" ခြဲျခားသုံးဖုိ
့မလုိသည့္ဝါက်မ်ဳိးတြင္ "ကုိ"ကုိသာ
တသမတ္တည္း ထည့္သုံးသင့္ပါသည္။
(ေမာင္ခင္မင္
(ဓႏုျဖဴ)၏ ငယ္ေပါင္းၾကီးေဖာ္ျမန္မာစာ၊ ၂၅-၂၆။)
ကဗ်ာဆရာလုိင္စင္ရ တြင္းသင္းမင္းၾကီးက "အား"တခုတည္းကုိမသုံး၊
"ကုိ"တခုတည္း
ကုိလည္း မသုံး။ "အားကုိ"ဟု ဝိဘတ္ ၂ လုံးတြဲ
သုံးျပလုိက္သည္။ ထူးထူးဆန္းဆန္းလုပ္ျပလုိက္ျခင္းပါ။
ကိစၥတစုံတခုကုိ
အေလးအနက္ထားလုိ၍ (မုဒုလကၡဏပ်ဳိ ့ေကာက္ႏုတ္ခ်က္အရမူ- ဆရာရေသ့အေပၚ
အေလးအနက္ထားေျပာလုိ၍) "အားကုိ"ဟု အင္တုိက္အားတုိက္ေျပာလုိက္ပုံရသည္။ "အား"ကုိျဖစ္ေစ၊
"ကုိ"ကုိျဖစ္ေစ တခုစီသုံးေနရလွ်င္ မလုံေလာက္၊ မေလးနက္၊ မစုိ ့မပုိ
့ျဖစ္သည္ဟု ခံစားမိဟန္လည္း ျဖစ္ပုံရသည္။
တြင္းသင္းမင္းၾကီး၏"အားကုိ"သည္
သည္အတုိင္းရပ္တန္ ့မေနပါ၊ ေခတ္စမ္းစာေပဂုရု
ဆရာၾကီး
မင္းသုဝဏ္ဆီသုိ ့အထိ စီးဆင္းလာပါသည္။ "သူ ့မွာတမ္း"ကဗ်ာကုိ ဖတ္ၾကည့္ေလ။
သူတုိ ့အဆုတ္ ၊
ထားခ့ဲျမွဳပ္သည့္
ဗုံးငုတ္တုိက္မွား
၊ ေမာင္ေျပာက္က်ားကုိ
ရြာသားရြာသူ ၊
ေမးၾကျမဴသည္
အူအူယမ္းေငြ
့ထတုန္းတည္း။
အေမာင္ေျပာက္က်ား ၊
ခ်စ္သူအားကုိ
ဘာမ်ားမွာခ့ဲလုိသနည္း။
ငယ္ကၾကင္ျမတ္ ၊
မိသက္မွတ္ကုိ
ခြင့္လႊတ္ခ့ဲေၾကာင္းေျပာပါေလ။
အေမာင္ေျပာက္က်ား ၊
မိဘအားကုိ
ဘာမ်ား
မွာခ့ဲလုိသနည္း။
ေမြးသည့္မိခင္ ၊
ေမြးဖခင္ကုိ
ဦးတင္ခ့ဲေၾကာင္းေျပာပါေလ။
အေမာင္ေျပာက္က်ား ၊
တုိင္းျပည္အားကုိ
ဘာမ်ားမွာခ့ဲလုိသနည္း။
ခရီးမတ္တပ္ ၊
လမ္းခုလတ္တြင္
ကုိယ္လြတ္ေရွာင္ခြါ
၊ ခြဲရပါ၍
အားနာခ့ဲေၾကာင္းေျပာပါေလ။
ယမ္းေငြ ့အူအူ ၊
တလူလူႏွင့္
ေမးျမဴၾကတုန္း ၊
အေနာက္ကုန္းဝယ္
ေနလုံးကြယ္ေလျပီတကား….။
တြင္းသင္းမင္းၾကီးက
"ရေသ့အားကုိ"ဟု
တၾကိမ္တခါတည္းသုံးခ့ဲသည္။ ဆရာၾကီးမင္းသုဝဏ္က ေျပာက္က်ားရဲေဘာ္ကေလး၏ဘဝမွာတည္ရွိေသာအရာ ၃ မ်ဳိးကုိ အေလးအနက္
ေဖာ္ျပသည့္အေနျဖင့္ "ခ်စ္သူအားကုိ ၊ မိဘအားကုိ ၊ တုိင္းျပည္အားကုိ"ဟု ဆက္ကာဆက္ကာ သုံးျပသြားေလသည္။
ေဖာ္ျပသည့္အေနျဖင့္ "ခ်စ္သူအားကုိ ၊ မိဘအားကုိ ၊ တုိင္းျပည္အားကုိ"ဟု ဆက္ကာဆက္ကာ သုံးျပသြားေလသည္။
အမရဒီပ
မတ္လ ၅ ၊ ၂ဝ၁၅
ျဖည့္စြက္ခ်က္။
ေက်းဇူးေတာ္ရွင္ မန္လည္ဆရာေတာ္ကလည္း မဃေဒဝလကၤာသစ္ ၃၅၂ တြင္"အားကုိ"
ျပန္ေၾကာင္း ထပ္မံေတြ
့ရွိပါသည္။
တရားဟိရီ ၊
မရွိလဇၨာ
ေသမင္းလာ၍ ၊
မညွာမေထာက္
မေၾကာက္မရွက္ ၊
တဟုန္နက္ျဖင့္
ၾကက္မအားကုိ ၊ သားႏွင့္တအုပ္
က်ားႏွယ္ခုတ္ျပီး ၊
ႏုတ္ႏုတ္ဝါးကာ
မ်ဳိ၍သာလွ်င္ ၊
ဗုိုလ္ပါခပင္း
လူတသင္းကုိ ၊
မၾကြင္းေစျငား
အကုန္စား၏။
No comments:
Post a Comment