အနယ္ထုိင္ခ်ိန္ ျမင္မိတ့ဲ ကုိယ့္အရိပ္- ၂၄

အခန္း ၆၊ ရဟန္းျဖစ္ျခင္း

သီရိလကၤာႏုိင္ငံရွိ ေထရဝါဒဗုဒၶသာသနာေတာ္တြင္ အဓိကဂုိဏ္းၾကီး ၃ ရပ္ရွိသည္။ သက္တမ္းအၾကာျမင့္ဆုံးႏွင့္ အင္အားအမ်ားဆုံးမွာ "သွ်ာမနိကာယ" (သွ်မ္းဂုိဏ္း)ျဖစ္သည္။ ဘုန္းၾကီးက ဤဂုိဏ္းဝင္ျဖစ္သည္။ ဤဂုိဏ္း

သည္ ဘုန္းၾကီးေက်ာင္းအေရအတြက္ႏွင့္ ရဟန္းသံဃာအေရအတြက္ အျခားဂုိဏ္းထက္ ပုိမ်ားသည္။

 ႏုိင္ငံ၏ ေရွးအက်ဆုံးေက်ာင္းတုိက္မ်ားသည္လည္း ဤဂုိဏ္းအတြင္းမွာ အမ်ားဆုံးရွိသည္။

"သွ်ာမနိကာယ" အမည္ရပုံကား ဤသုိ ့ျဖစ္၏…..။

အတိတ္ကာလတုန္းက စီလုံကၽြန္းကုိ နယ္ခ်ဲ ့ျဗိတိသွ်တုိ ့အုပ္ခ်ဳပ္ခ့ဲေသာေၾကာင့္လည္းေကာင္း၊ ဒတ္ခ်္ ႏွင့္ ေပၚတူဂီသာသနာျပဳအဖြဲ ့မ်ားေၾကာင့္လည္းေကာင္း ရဟန္းသံဃာအေရအတြက္ တျဖည္းျဖည္း ေလ်ာ့ပါးက်ဆင္းခ့ဲရေလသည္။

ရွင္သာမေဏအေရအတြက္ တုိးတက္မ်ားျပားလာသည္။သုိ ့ေသာ္ ၂၂၇ သြယ္သိကၡာပုဒ္ကုိထိန္းသိမ္းျပီး သာမေဏမ်ားကုိရဟန္းျဖစ္ေအာင္ ဥပသမၸဒကံေဆာင္ေပးႏုိင္သူ ရဟန္းေတာ္တပါးတေလမွ် သီရိလကၤာတခြင္ မက်န္ရစ္ေတာ့ေခ်။

ဆင္ဟာလီစ္လူမ်ဳိးရွင္သာမေဏတပါးသည္ (ပါဠိဘာသာျဖင့္ သွ်ာမ) "ထုိင္းလန္း" ဟုယခုေခၚတြင္သည့္ "ဆီယမ္"သုိ ့ရဟန္းခံရန္ ထြက္ခြါသြားခ့ဲရသည္။ ယင္းေနာက္ သူသည္ စီလုံကၽြန္းသုိ ့ျပန္ၾကြလာသည္။ ၁၇၅၃ ခုႏွစ္တြင္ ရဟန္းအစုအဖြဲ ့ကုိ ျပန္လည္အေျခခ်ေပးခ့ဲသည္။

စီလုံကၽြန္းတြင္ "ေဂါယီဂါမ"ဟုေခၚသည့္ ဇာတ္ျမင့္မိသားစုဝင္မ်ားကုိသာ သွ်ာမနိကာယအတြင္း ရဟန္းခံခြင့္ျပဳ

ထားသည္။ ဘုန္းၾကီး၏မိသားစုသည္ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးေသာ္လည္း ေဂါယီဂါမဇာတ္ျမင့္အႏြယ္ဝင္မ်ား ျဖစ္ၾကသည္။

စီလုံကၽြန္းတြင္ ဇာတ္အဆင့္အတန္းသည္ ခ်မ္းသာၾကြယ္ဝမႈအေပၚ အေျခမခံဘဲ  မ်ဳိးရုိးစဥ္ဆက္အေပၚမွာသာ အေျခခံသည္။

ႏွစ္ေပါင္းမ်ားၾကာျပီးေနာက္တြင္ ေဂါယီဂါမဇာတ္ဝင္မဟုတ္သူ ရွင္သာမေဏတစုသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၊ အမရပူရျမဳိ ့

ေတာ္သုိ ့သြားေရာက္ကာ ရဟန္းခံၾကသည္။ ထုိအစုအဖြဲ ့စီလုံကၽြန္းသုိ ့ျပန္လည္ေရာက္လာေသာအခါ ၁၈ဝဝ ျပည့္ႏွစ္တြင္ "အမရပူရနိကာယ"ကုိ ထူေထာင္လုိက္ၾကသည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံ၊ ရာမညဒိစၾတိက္သုိ ့သြားေရာက္ခ့ဲၾကေသာ ရဟန္းေတာ္မ်ားက ၁၈၁ဝ ခုႏွစ္တြင္ တည္ေထာင္လုိက္

ေသာ တတိယေျမာက္ဂုိဏ္းမွာ "ရာမညနိကာယ" ျဖစ္လာသည္။ 

မူလကနဦးက ဂုိဏ္းမ်ားအၾကားတြင္ အားျပဳိင္မႈအၾကီးအက်ယ္ရွိခ့ဲသည္။ ဂုိဏ္းတခုစီက အျခားဂုိဏ္းမ်ားသည္ ဝိနည္းစည္းကမ္းကုိ ျပန္ဆုိယူဆၾကရာတြင္ ေလာက္ေလာက္လားလား တိက်မႈမရွိဟု ယူဆခ့ဲၾကသည္။ ဥပမာ-

သွ်ာမနိကာယဝင္ရဟန္းတုိ ့သည္ ဦးေခါင္းဆံပင္ရိတ္သလုိ မ်က္ခုံးေမႊးလည္း ရိတ္ပယ္ၾကသည္။ အျခားနိကာယ

ဝင္ရဟန္းတုိ ့ကမူ မ်က္ခုံးေမႊးမရိတ္ၾကေပ။

အျခားတဖက္တြင္ သွ်ာမနိကာယဝင္ ရဟန္းတုိ ့သည္ ေက်ာင္းတုိက္ျပင္ပသုိ ့သြားလာၾကလွ်င္ သကၤန္းမရုံဘဲ သကၤန္းကုိ ပခုံးတဖက္ေဖာ္ဝတ္ကာသာ သြားလာၾကသည္။ အျခားဂုိဏ္းဝင္ ရဟန္းေတာ္မ်ားသည္ ပခုံး

ႏွစ္ဖက္လုံး လုံျခဳံေစလ်က္ သကၤန္းရုံကာ သြားလာၾကသည္။

ဘုန္းၾကီး၏ဆရာရင္း ဆရာေတာ္အရွင္ေသာဏုတၱရသည္ သွ်ာမနိကာယဝင္ရဟန္းတပါးျဖစ္သည္။ သူ၏ဆရာ

ေတာ္မွာ ဂုိဏ္းခ်ဳပ္ဆရာေတာ္ၾကီး ဘဒႏ​ၱ ဖဟမုေနသုမဂၤလ၏ တပည့္ၾကီးတပါးျဖစ္သည္။

အရွင္ေသာဏုတၱရ အသက္ ၂၅ ႏွစ္အရြယ္ ၁၉၁၁ ခုႏွစ္တြင္ သူ၏ဆရာေတာ္က မလံေဒနီယရြာတြင္

 ေက်ာင္းသစ္ဖြင့္ရန္ ေစလႊတ္လုိက္သည္။ မေမွ်ာ္လင့္ဘဲ ရြာနီးစပ္ခ်င္း ေကဘိလိတီေဂါဓရြာေက်ာင္းထုိင္ႏွင့္

 ျပႆနာတက္သည္။ အရွင္ေသာဏုတၱရ မလံေဒနီယရြာသုိ ့မေရာက္ခင္ ဆယ္ႏွစ္ေလာက္ေစာျပီး ေကဘိလိတီ

ေဂါဓရြာေက်ာင္း တည္ထားႏွင့္ျပီးျဖစ္သည္။ ထုိသုိ ့ပင္ျဖစ္ေစကာမူ ေကဘိလိတီေဂါဓရြာ ဆရာေတာ္သည္ ဆရာေတာ္အရွင္ေသာဏုတၱရကုိ မနာလုိျဖစ္ကာ ေက်ာင္းသစ္၏ပစၥည္းပုိင္ဆုိင္ခြင့္ကုိ တရားတေဘာင္စြဲဆုိရင္

ဆုိင္ျခင္း ျပဳလုပ္လာခ့ဲသည္။

ယင္း၏အက်ဳိးဆက္အျဖစ္ ဘုန္းၾကီး၏ဆရာေတာ္သည္ ေကဘိလိတီေဂါဓရြာဆရာေတာ္၏ လက္ေအာက္ခံျဖစ္

သြားျပီး အရုိအေသျပဳရန္ ေန ့စဥ္သြားေနရသည္။

အတုိခ်ဳပ္လုိက္လွ်င္ ေကဘိလိတီေဂါဓရြာဆရာေတာ္ဟူသည္ ဘုန္းၾကီးအသက္ ၁၃ ႏွစ္သားအရြယ္ ရွင္ျပဳစဥ္က ဥပဇၥ်ယ္ေပးေသာ ဆရာေတာ္ အရွင္သုမနတိႆ ျဖစ္သည္။ ထုိအခ်ိန္က သူသည္ ဘုန္းၾကီးကုိ သူ ့"တပည့္

လက္သား" အျဖစ္ေတာင္းဆုိခ့ဲသည္။ သုိ ့ေသာ္ သူေတာင္းဆုိတုိင္း မရရွိခ့ဲေခ်။ ဤေနရာတြင္ ဘုန္းၾကီးသည္ သီးျခားအေပးအယူလုပ္ျခင္းခံထားရသူ ကုိရင္တပါးျဖစ္မည္မဟုတ္ဟု ယူဆပါသည္။

ဘုန္းၾကီးေက်ာင္း ၂ ေက်ာင္းအၾကားတြင္ ရန္ျငဳိးအာဃာတဖြဲ ့မႈ တအုံေႏြးေႏြးျဖစ္ေနခ့ဲသည္မွာ ႏွစ္ပရိေစၦဒ မ်ားစြာၾကာျမင့္ခ့ဲျပီ။ ဘုန္းၾကီးရဟန္းခံမည့္ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ေရာက္ေသာအခါ ဘုန္းၾကီးကုိယ္တုိင္ပင္ အျငင္းပြားမႈ

ျပႆနာတုံးၾကီးကုိ တရွိန္ထုိး တုိးတုိက္မိပါေတာ့သည္။

ထုံးတမ္းစဥ္လာအရ ကုိရင္တပါး ရဟန္းခံခါနီးလွ်င္ ရဟန္းခံအခမ္းအနားအေၾကာင္းေၾကညာခ်က္ကုိ မိတ္ေဆြမ်ား၊ေဆြမ်ဳိးဉာတိမ်ား၊ေက်ာင္းကပၸိယမ်ားႏွင့္ ကုိရင္ေနထုိင္ခ့ဲရာ အျခားေက်ာင္းတိုက္မ်ားသုိ ့

ေဝငွေလ့ရွိသည္။ ယင္းေၾကညာခ်က္ကုိ ေစ်းႏႈန္းခ်ဳိသာသည့္ စာရြက္မ်ားျဖင့္ ပုံႏွိပ္ျပီး စာတုိက္မွျဖစ္ေစ၊ လက္ဆင့္ကမ္း၍ျဖစ္ေစ ျဖန္ ့ေဝၾကသည္။

စာသင္တုိက္ေက်ာင္းအုပ္ဆရာေတာ္က ဘုန္းၾကီးအတြက္ေၾကညာခ်က္တေစာင္ ေရးေပးသည္။ ထုံးစံအရ ထုိေၾကညာခ်က္ကုိ ဘုန္းၾကီး၏ဆရာေတာ္ထံ လက္မွတ္ထုိးရန္ ယူေဆာင္လာခ့ဲသည္။ အေၾကာင္းေၾကာင္းမ်ား ေၾကာင့္ ဆရာေတာ္အရွင္ေသာဏုတၱရသည္ မလံေဒနီယရြာေက်ာင္းထုိင္အျဖစ္ လက္မွတ္ထုိးေရးအတြက္ ေလးတြဲ ့ ဆုတ္ဆုိင္းေနခ့ဲသည္။

ဘုန္းၾကီးက ဆရာေတာ့္ကုိ ေလွ်ာက္ထားသည္။

"ဒီေက်ာင္းကုိ ၁၉၁၁ မွာ အရွင္ဘုရား စတည္ေထာင္တယ္။ အရွင္ဘုရားပဲ ဒီေက်ာင္းကို ေဆာက္ခ့ဲတာ။ ဒီေက်ာင္းမွာ ေန-ေနတ့ဲ ဘုန္းၾကီးဆုိတာလည္း အရွင္ဘုရားပဲ အျမဲတမ္းေနတာပဲ။ ဒီေက်ာင္းရ့ဲ

 ေက်ာင္းထုိင္ဘုန္းၾကီးဆုိတာ အျခားဘယ္သူ ျဖစ္ရဦးမွာလဲ"

ဆရာေတာ္အရွင္ေသာဏုတၱရက ဘာမွ်ျပန္မေျပာ…။ ေနာက္ဆုံးတြင္ စာရြက္ေပၚ သူ ့လက္မွတ္ထုိးေပးလုိက္

သည္။ စာရြက္ကုိ မိတၱဴထပ္ပြားကာ ပထမတေစာင္ကုိ ရြာနီးခ်င္းေက်ာင္းရွိ ဘုန္းၾကီး၏မူလဥပဇၥ်ယ္ဆရာ အရွင္သုမနတိႆ ထံေတာ္သုိ ့ကုိယ္တုိင္သြားေရာက္ ဆက္ကပ္သည္။ တဖက္ရြာ၏ေက်ာင္းထုိင္ဘုန္းၾကီးအျဖစ္ အရွင္ေသာဏုတၱရ၏လက္မွတ္ကုိ ျမင္လွ်င္ျမင္ခ်င္း သူေဒါသပုန္ထေလသည္။

"မလံေဒနီယေက်ာင္းထုိင္က ဦးေသာဏုတၱရမဟုတ္ဘူးကြ၊ ငါပဲကြ…။ ဒီစာရင္းထဲမွာ မင္းဆရာသမားအျဖစ္

ေတာင္ ငါမပါဘူး…"

သူက မုိးျခိမ္းသလုိ ၾကိမ္းေမာင္းေျပာဆုိသည္။

ဆရာေတာ္အရွင္သုမနတိႆသည္ ကႏၵီျမဳိ ့ရွိ သွ်ာမနိကာယဌာနခ်ဳပ္သုိ ့အခ်ိန္မဆုိင္းေတာ့ဘဲ ၾကြသြားကာ ဘုန္းၾကီး၏ရဟန္းခံပြဲကုိ ဖ်က္သိမ္းေပးရန္ ေတာင္းဆုိေလွ်ာက္ထားသည္။ ဆရာေတာ္အရွင္ေသာဏုတၱရႏွင့္ ဘုန္းၾကီးတုိ ့အၾကီးအက်ယ္ စိတ္ပ်က္လက္ပ်က္ ျဖစ္ၾကရသည္။ သုိ ့ေသာ္ အျငင္းပြားမႈကုိ တနည္းတဖုံႏွင့္

 ေျဖရွင္းႏုိင္မည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္လ်က္ ရဟန္းခံပြဲအတြက္ အဆင္သင့္ျဖစ္ေအာင္ ျပင္ဆင္ခ့ဲၾကပါသည္။

ရဟန္းခံပြဲမတုိင္ခင္ အၾကဳိညတြင္မလံေဒနီယရြာသူရြာသားမ်ားသည္ ထုံးတမ္းစဥ္လာအတုိင္း စီတန္းလွည့္လည္

ျခင္း၊ ေက်ာင္းတြင္ ပူေဇာ္ပြဲ၊ ၾကဳိဆုိဧည့္ခံပြဲမ်ား စီစဥ္ခင္းက်င္းၾကသည္။

ဆရာေတာ္အရွင္သုမနတိႆက စီတန္းလွည့္လည္ပြဲမလုပ္ေဆာင္ရန္ျခိမ္းေျခာက္ေသာ္လည္း ျပႆနာ

တစုံတရာ မေပၚဘဲ က်င္းပႏုိင္ခ့ဲၾကသည္။

အမရဒီပ

ၾသဂုတ္လ ၁၄၊ ၂ဝ၁၃