၁။
ဤစာအတြက္"ကမၻာ"ဟူသည္ကား
"အေနာက္တုိင္းယဥ္ေက်းမႈ"က်င့္သုံးၾကသည့္လူ ့အသုိင္းအဝန္းကုိ
ရည္ရြယ္သည္ဟု ဆုိခ်င္ပါသည္။ တိတိက်က်ဆုိရလွ်င္
ဥေရာပယဥ္ေက်းမႈ-ဟု ဆုိရပါေတာ့မည္။ ၾကင္နာစတူစုံေမာင္မယ္တုိ ့မဂၤလာဦးအေပ်ာ္ခရီးလည္ပတ္သည္ကုိ
အဂၤလိပ္လူမ်ဳိးတုိ ့ဘာသာစကားျဖင့္ “Honeymoon" ေခၚသည္ျဖစ္ရာ ျမန္မာတုိ ့က "ပ်ားရည္ဆမ္းခရီး"ဟု
ဘာသာျပန္ၾကသည္။
ျမန္မာအဘိဓာန္တခုကေတာ့ "မဂၤလာဦးခရီး"ဟု အနက္ေပးသည္။
လက္မြန္မဆြစာလုံးေပါင္းမွာ "Hony
moone" ျဖစ္ျပီး ေအဒီ ၁၅၄၆ ေလာက္မွာယင္းစကားလုံးကုိ မွတ္တမ္းတင္
ႏုိင္ခ့ဲၾကသည္။ အေနာက္တုိင္းသားတုိ
့သည္ မဂၤလာဦးခရီးထြက္သည့္အေလ့အထကုိ အထက္တန္းစားအိႏၵိယ
လူမ်ဳိးတုိ ့ထံမွ
အတုယူခ့ဲသည္ဟူ၏။ လက္ထပ္ျပီးစ အိႏၵိယလူမ်ဳိးဇနီးေမာင္ႏွံတုိ ့သည္ သူတုိ
့မဂၤလာပြဲသုိ ့မလာ
ေရာက္ႏုိင္ေသာ ေဆြမ်ဳိးမ်ားထံသုိ
့ ေဆြျပမ်ဳိးျပအလည္အပတ္သြားေရာက္ေလ့ရွိၾကသည္။ ယင္းအေလ့သည္ ဥေရာပတုိက္သားမ်ားထံ
ကူးစက္ေရာက္ရွိသြားခ့ဲသည္။
"တရက္ေပ်ာ္ခ်င္ အရက္ေသာက္၊
တလေပ်ာ္ခ်င္ မိန္းမယူ၊ တသက္လုံးေပ်ာ္ခ်င္ သစ္ပင္စုိက္"ဆုိတာလုိ
မဂၤလာေဆာင္ျပီးစ တလအတြင္းမွာ အိမ္ေထာင္ေရးအခက္အခဲ၊လူမႈဒုကၡေတြ၊ အပူအပင္ေတြမရွိေသးလုိ
့ အိမ္ေထာင္ေရးသုခကုိ မျငီးႏုိင္၊ မရုိးႏုိင္ခံစားရသည္မွာ
ခ်ဳိျမိန္ျခင္းအတိျပီးေသာျပည့္ျပည့္ဝဝကာလဟု အေနာက္တုိင္းသားတုိ ့ယူဆၾကေလသည္။
အႏွစ္ခ်ဳပ္ၾကည့္လုိက္လွ်င္
အေနာက္ကမၻာ၏ပ်ားရည္ဆမ္းသည္ အိမ္ေထာင္ဦးအေပ်ာ္ကာလကုိ ရည္ညႊန္းပါ
သည္။
၂။
ျမန္မာတုိ ့၏ "ပ်ားရည္ဆမ္း"ကုိ
ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၈၇၁ တြင္ ဖြဲ ့ဆုိျပီးစီးေသာ စာဆုိေတာ္အရွင္ေတေဇာသာရ၏
ေရႊဟသၤာမင္းပ်ဳိ ့တြင္ ……..
"ငါ့အားခ်မ္းခ်မ္း ၊
ပ်ားရည္ဆမ္းသုိ ့
ရႊမ္းရႊမ္းသံခ်ဳိ ၊ ေျပာပဆုိသည့္
ေရႊကုိယ္ေရာင္ေျပး ၊ အုိ
ငါ့ေျမး……။" (ပုိဒ္ေရ-၄၄) ...ဟု ေတြ ့ရပါသည္။
သကၠရာဇ္ ၉ဝ၄ တြင္ ဖြဲ ့ဆုိျပီးစီးေသာ
စာဆုိေတာ္ အသွ်င္အဂၢသမာဓိ၏ဘုံခန္းပ်ဳိ ့တြင္လည္းပ်ားရည္ဆမ္း
ျပန္ပါသည္။
"ဝမ္းထဲၾကည္မႊမ္း ၊
ပ်ားရည္ဆမ္းသုိ ့
ခ်စ္ကၽြမ္းဝင္ဘိ ၊ မာတလိ ……။" (ပုိဒ္ေရ- ၁)
ေရႊဟသၤာမင္းပ်ဳိ ့၊ ဘုံခန္းပ်ဳိ
့လာ "ပ်ားရည္ဆမ္း" ဥပမာတုိ ့မွာ စကားခ်ဳိသာေျပာဆုိျခင္း ၊ စိတ္ထားေကာင္းမြန္
ျခင္း၊ သေဘာခ်ဳိသာျခင္းတုိ ့ကုိ
ရည္ညႊန္းၾကပါသည္။ ေကာင္းဂုဏ္ကုိ ဖြင့္ဟေျပာဆုိျခင္းပါတည္း။
ေကာင္းဂုဏ္ကုိ
ဖြင့္ဟေျပာဆုိသည့္အခါ ေရွးျမန္မာတုိ ့"ပ်ားရည္ဆမ္း"
ေၾကာင္းဆုိေတာ့ မေကာင္းတာကုိ ဖြင့္ဟေျပာဆုိရာမွာေကာ "ပ်ားရည္မဆမ္းဘူးလား"ဟု
ကတ္သီးကတ္သတ္ေမးခြန္းထုတ္လုိၾကေပမည္။ မေကာင္းသည့္ေနရာမွာလည္း ေရွးျမန္မာတုိ ့"ပ်ားရည္ဆမ္း"ခ့ဲၾကေသးသည္။
အေလာင္းမင္းတရား
ဦးေအာင္ေဇယ်အနိစၥေရာက္ေသာအခါ မင္းေခါင္ေနာ္ရထာဘြဲ ့ခံ မုဆုိးခ်ဳံရြာဇာတိ
ေသြးေသာက္ရဲေဘာ္ၾကီး ဦးတြန္သည္ ေရႊဘုိနန္းရွင္ေနာင္ေတာ္ၾကီးမင္းထံသုိ ့
အခစားမဝင္ေရာက္ဘဲ အင္းဝျမဳိ ့
ကုိ သိမ္းပုိက္ျပီး
ပုန္ကန္ျခားနားေလသည္။ ယင္းအေၾကာင္းကုိ ပလိပ္စားဧးခ်င္းတြင္ ေဖာ္ျပထား၏။
"ညစ္က်ဴမည္းသမ္း ၊
ႏွလုံးႏွမ္းႏွင့္
ေပၚဆမ္းပ်ားရည္ ၊ ထဲေကြ ့လည္သား
ၾကံစည္မွားေလ ၊သစၥာေသြလ်က္
ျမဳိ ့ေရႊဝတြင္း ၊ ဗုိလ္ပါသြင္း၍
တစင္းျပည္ေညွာင့္ ၊
ငတြန္ေမွာင့္ေသာ္ ။" (ပုိဒ္ေရ-၆၂)
အေပၚယံမွာေတာ့
ပ်ားရည္ဆမ္းထားသလုိ ခ်ဳိျမေနေသာ္လည္း အတြင္းစိတ္ေကာက္က်စ္ပုံ၊ သစၥာမ့ဲပုံတုိ ့ကုိ "ပ်ားရည္ဆမ္း"ကုိ
သုံးလွ်က္ နင့္နင့္နဲနဲ ေရးသားထားေလသည္။ ဧးခ်င္းဆရာက "ပ်ားရည္ဆမ္း"ကုိ
မေကာင္းဘက္မွာ သုံးျပလုိက္ေတာ့ ေနာက္ေႏွာင္းစာဆုိ မဟာသုတကာရီမဃေဒဝလကၤာသစ္ဆရာလည္း မေနေတာ့ျပီ။
"ပ်ားရည္ဆမ္း"ကုိ သုံးစြဲလ်က္ လကၤာစီျပန္သည္။
"မိစ ၦာစာရ ၊ က်င့္ပါပႏွင့္
ဒုႆီလမ်ဳိး ၊ လုိဆုိးေဟာ့ရမ္း
မိန္းမသြမ္းတုိ ့၊
ေပၚဆမ္းပ်ားရည္
ယုံစိမ့္သည္ဟု ၊ ေထြလည္ထုိထုိ
ေတာင္ၾကီးမ်ဳိ၍ ၊ ရြတ္ဆုိႏုတ္က
က်ိန္သမွ်လည္း ၊ မိန္းမသစၥာ
မုသားသာတည္း………….။ " (ပုိဒ္ေရ- ၃ဝ၈)
ဆရာၾကီးမင္းသုဝဏ္အေျပာအတုိင္းေရးရလွ်င္"
ပလိပ္စားဧခ်င္းဆရာက ဦးတြန္ကုိ မဲ၍ ေရးသည္။ မဃေဒဝလကၤာသစ္ဆရာက မိန္းမေတြကုိ မဲ၍
ေရးသည္။ ခံရသူတုိ ့ကား သက္သာမည္မဟုတ္…."ဟူသတည္း။
ဤစာ၊ဤကဗ်ာလကၤာေတြကုိ ၾကည့္ရႈေထက္ခ်င့္ေတြးဆျခင္းျဖင့္
ျမန္မာတုိ ့၏"ပ်ားရည္ဆမ္း"သည္
ေကာင္းသည့္ဘက္ေရာ၊ မေကာင္းသည့္ဘက္မွာပါ
သုံးစြဲႏုိင္သည့္ "ႏွစ္ဘက္ရ"စကားလုံးေပတည္း။
၃။
ကမၻာ့အသုံး "ပ်ားရည္ဆမ္း"သည္
တသက္မွာတခါ၊ အိမ္ေထာင္ျပဳသူတုိ ့မဂၤလာဦးအခါသမယမွာ ရႏုိင္သည့္အတြက္
ကာလတုိေတာင္းပါသည္။ အိမ္ေထာင္မျပဳူသူတုိ ့မွာ ပ်ားရည္ဆမ္းကာလကုိ ရဖုိ ့ရန္
အခြင့္အေရးကား မျမင္သာပါ။ သူတုိ ့ပ်ားရည္ဆမ္းမွာ အခ်ိန္ႏွင့္ ပုဂၢဳိလ္အကန္
့အသတ္ရွိပါသည္။
ျမန္မာအသုံး"ပ်ားရည္ဆမ္း"ကား
ႏုတ္အေျပာ ၊ စိတ္အၾကံ ေကာင္းမြန္ေတာ္ေျဖာင့္ျခင္း ၊ရည္မြန္ယဥ္ေက်းျခင္း
ကုိေဖာ္ျပလုိ သည့္အခါကာလမွာျဖစ္ေစ ၊ ႏုတ္အေျပာ၊စိတ္အၾကံ စဥ္းလဲေကာက္က်စ္အက်င့္ညစ္ကုိေဖာ္ျပလုိ
သည့္အခါကာလမွာျဖစ္ေစ ရႏုိင္သည့္အတြက္
ကာလရွည္လ်ားပါသည္။ အသက္ရွင္သမွ် သုံးႏုိင္ပါသည္။
ေဖာ္မ့ဲသူေရာ ၊ ေဖာ္စုံသူပါ
ျမန္မာ"ပ်ားရည္ဆမ္း"ႏွင့္ သက္ဆုိင္ႏုိင္ပါသည္။ ျမန္မာတုိ
့၏ပ်ားရည္ဆမ္းကား
အခ်ိန္၊ ပုဂၢဳိလ္ အကန္ ့အသတ္မရွိပါ။ က်ယ္ေျပာလွပါသည္။
အမရဒီပ
စက္တင္ဘာ ၂၉၊ ၂ဝ၁၂
စာကုိး။ ျမန္မာစာျမန္မာမႈ၊
မင္းသုဝဏ္။
