ေျမာင္းျမဆရာေတာ္အရွင္ဉာနိက၏ ဘဝႏွင့္ သာသနာေရးအေတြ ့အၾကဳံ

Myaung Mya Sayadaw by Bbc u Nay Win မူရင္းစာအုပ္---ဘီဘီစီ ဦးေနဝင္း (လန္ဒန္)၏ ဆရာေတာ္ၾကီးမ်ားႏွင့္ေတြ ့ဆုံေမးျမန္းမႈမ်ား

The Court Of Ava in 1855, အင္းဝေရႊနန္းေရာက္ ျဗိတိသွ်သံအဖဲြ ့မွတ္တမ္း ၁၈၅၅

The-Court-of-Ava-in-1855 ျမန္မာျပန္-တကၠသုိလ္ေနဝင္း၊ အင္းဝေရႊနန္းေရာက္ျဗိတိသွ်သံအဖဲြ ့မွတ္တမ္း (၁၈၅၅)

စိတ္ဝင္စားရင္ ျဖစ္ပါတယ္

ႏုိင္ငံျခားေရာက္သူမ်ားမိခင္ဘာသာစကား မေျပာတတ္တာ ဂုဏ္ယူစရာမဟုတ္ပါ

ျပင္သစ္ျပန္ျမန္မာသံအဖြဲ ့ေရႊစည္းခုံေစတီကုိ ဖူးေမွ်ာ္ၾကည္ညဳိ

     ျပင္သစ္ႏုိင္ငံသြား ျမန္မာသံကုိယ္စားလွယ္ေခါင္းေဆာင္ ကင္းဝန္မင္းၾကီး ဦးေကာင္း

 

ကင္းဝန္မင္းၾကီးဦးေကာင္းဦးေဆာင္တ့ဲ ျမန္မာသံတမန္အဖြဲ ့ဟာ ျပင္သစ္အပါအဝင္မဟာမိတ္ႏုိင္ငံေတြဆီ သြားေရာက္ျပီးေနာက္ ေနရပ္ရတနာပုံေနျပည္ေတာ္သုိ ့ ျပန္လာခ့ဲၾကပါျပီ….။ျမန္မာသံအဖြဲ ့ဟာ အသြား

ခရီးစဥ္တုန္းက ေရႊစည္းခုံေစတီေတာ္ကုိ ဖူးေျမာ္ၾကည္ညဳိခ့ဲၾကသလုိ အျပန္ခရီးမွာလည္း ေစတီေတာ္ကုိ

ပန္း၊ဆီမီး၊ေရႊျပားလႈဒါန္းပူေဇာ္သြားေၾကာင္း မွတ္တမ္းမွာေတြ ့ရတယ္။  ဒါ့အျပင္ ဘာသာေရး၊

ေဒသယုံၾကည္မႈ ေတြကုိ ေဖာ္ျပထားတာ မေတြ ့ရေတာ့ပါဘူး။  ဒါေၾကာင္းမွတ္တမ္းစာကုိယ္အတုိင္းပဲ အသြားခရီးစဥ္၊ အျပန္ခရီးစဥ္ အခ်ိတ္အဆက္မိေအာင္ ေဖာ္ျပေပးလုိက္ပါတယ္။

သကၠရာဇ္ ၁၂၃၆၊ ေတာ္သလင္းလျပည့္ေက်ာ္ ၁ဝ ရက္၊

ခရစ္ႏွစ္ ၁၈၇၄၊ ေအာက္တုိဘာလ ၅၊ တနလၤာေန ့

"၄င္းလျပည့္ေက်ာ္ ၁ဝ၊ တနလၤာေန ့ ေညာင္လွဆိပ္ကမ္းကထြက္ခ့ဲရာ စေလျမဳိ ့သုိ ့ေရာက္လွ်င္ စေလျမဳိ ့အုပ္၊

 ျမဳိ ့သူၾကီးတုိ ့ေလွႏွင့္ဆီးၾကဳိ၍ သေဘၤာေတာ္ကုိစက္ရပ္ျပီးလွ်င္ ႏုတ္ခြန္းဆက္လက္၊ ျမဳိ ့အုပ္ျမဳိ ့သူၾကီးတုိ ့ျပန္

သြား၊ မရပ္မဆုိင္းထြက္လာၾကသည္။ ၄င္းေန ့ည ၇ နာရီအခ်ိန္ ပုဂံျမဳိ ့ဆိပ္ကမ္းသုိ ့ေရာက္သည္။

နက္ျဖန္ ေရႊစည္းခုံဘုရားကုိပူေဇာ္ရန္ သံေတာ္အရာရွိ၊ အေပါင္းပါလူ၊ သေဘၤာေတာ္အရာရွိ အေပါင္းပါလူ၊ သေဘၤာစီးမိန္းမေယာက်္ားတုိ ့စည္းေဝး၍ ေရႊဆုိင္းေရ ၃ဝ၊ ဖေယာင္းမီးတုိင္ ၂ဝဝဝ၊ ေက်ာက္မီးတုိင္ ၃ဝ၊ ေရခ်မ္းအုိး ၂ဝဝ၊ စြန္ ့ၾကဲရန္ ပုိက္ဆံ ၆၄ဝ မ်ားကုိ သဒၶါတရားရွိသည္အေလ်ာက္ စုိက္ထုတ္ၾကသည္။ ၄င္းပရိသတ္တုိ ့ နံနက္ေစာေစာ

ဘုရားသုိ ့သြားရန္ လွည္းမ်ားကုိလည္း အျပည့္အစုံ ပုဂံျမဳိ ့ဝန္၊ စစ္ကဲ၊ ျမဳိ ့စာေရးတုိ ့က ဆင့္ဆုိျပင္ဆင္

အသင့္ထားၾကသည္။ ၄င္းေန ့ခရီး၂၅ တုိင္ေရာက္သည္"

သကၠရာဇ္ ၁၂၃၆၊ ေတာ္သလင္းလျပည့္ေက်ာ္ ၁၁ ရက္၊

ခရစ္ႏွစ္ ၁၈၇၄၊ ေအာက္တုိဘာလ ၆၊ အဂၤါေန ့

"၄င္းလျပည့္ေက်ာ္ ၁၁ ရက္၊ အဂၤါေန ့ နံနက္ ၆ နာရီအခ်ိန္ အထက္စာပါ ပရိသတ္ႏွင့္ သေဘၤာေတာ္ကဆင္း၍

 ေရႊစည္းခုံဘုရားသုိ ့သြားၾကသည္။ မိန္းမေယာက်္ား လူေပါင္း ၂ဝဝ တုိ ့ အသီးအသီး လွည္းစီးနင္း၍ မပင္မပန္း

 ျမတ္စြာဘုရားေျခေတာ္ရင္းသုိ ့ ေရာက္သည္။  ဘုရားသုိ ့ထြက္ခါနီးတြင္ မုိးလည္းသည္းစြာရြာသည္။ ျပီးလွ်င္ မုိးစဲျငိမ္၍ ဘုရားသုိ ့ခ်မ္းခ်မ္းသာသာေရာက္ရသည္။ ျမတ္စြာဘုရားရင္ျပင္ေတာ္သုိ ့ေရာက္လွ်င္ အထက္စာပါ လႈဒါန္းပူေဇာ္ရန္မ်ားကုိ လႈဒါန္းပူေဇာ္ျပီးလွ်င္ ေရခ်မ္းအုိး၊ ပန္းစုံစုိက္၊ ဖေယာင္းမီးတုိင္မ်ားကုိ ေကာင္းမြန္စြာ လႈဒါန္းရမည္ဆင့္ဆုိ၍ စစ္ကဲ ၂

 ေယာက္သုိ ့အပ္ခ့ဲသည္။ ျပီးလွ်င္ ေစတီေတာ္က ဆင္း၍ လွည္းစီးျမဲစီးၾကျပီးလွ်င္ ေညာင္ဦးရြာ သေဘၤာဆိပ္သုိ ့ လာၾကသည္"

လြန္ခ့ဲျပီး ႏွစ္ ၁ဝဝ ေက်ာ္ကာလက ေရွးျမန္မာသံတမန္ၾကီးတေယာက္ရ့ဲ ေရႊစည္းခုံေစတီေတာ္ကုိ ႏုိင္ငံျခားခရီး အသြား၊ 

အျပန္ ၂ ရပ္လုံးဝင္ေရာက္ဖူးေျမာ္ၾကည္ညဳိခ့ဲပုံအေၾကာင္း ႏွစ္သက္မိတာနဲ ့ လက္ဆင့္ကမ္းေဝငွတာပါ။ 

ျပီးေတာ့လည္း ယေန ့ေခတ္မွာ ကင္းဝန္မင္းၾကီးတုိ ့ ႏုိင္ငံျခားထြက္ခ့ဲခ်ိန္ကေလာက္ သြားလာေရးမခက္ေတာ့လုိ ့

ရဟန္းေရာ လူပါ ႏုိင္ငံျခားသြားေနၾကမယ့္ ဘာမွတ္တမ္းမွတ္ရာမွ မေရးသားလုိ ့ စကားေျပာရင္ေရာက္ဖူးတယ္

ေလာက္သာ ေျပာတတ္ၾကတယ္။ အဲဒီလုိ ခရီးသြားေတြ ကင္းဝန္မင္းၾကီးခရီးသြားနည္းကုိ အတုယူေစခ်င္တယ္။

 အမရဒီပ

၆-၂၁-၂ဝ၁၂

စာကုိး။

ကင္းဝန္မင္းၾကီး၊ ျပင္သစ္ႏုိင္ငံသြားေန ့စဥ္မွတ္စာတမ္း၊ စာ ၂၆ဝ၊ ၂၆၁၊ စတုတၳအၾကိမ္၊

ရာျပည့္စာအုပ္တုိက္၊ ရန္ကုန္။

ျပင္သစ္သြားျမန္မာသံအဖြဲ ့ ေရႊစည္းခုံေစတီကုိ ဖူးေမွ်ာ္ၾကည္ညဳိျခင္း

 ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၂၃၅ ခုႏွစ္၊ တေပါင္းလျပည့္ေက်ာ္ ၁၄ ရက္

ခရစ္ႏွစ္ ၁၈၇၄ ခုႏွစ္၊ မတ္လ ၁၆ ရက္ ၊တနလၤာေန ့……….

 ကင္းဝန္မင္းၾကီးဦးေကာင္းဦးေဆာင္တဲ့ ျပင္သစ္ႏုိင္ငံသြားျမန္မာသံတမန္အဖြဲ ့ေညာင္ဦးရြာဆိပ္ကမ္းဆီ 

ဆုိက္ေရာက္လာခ့ဲတ့ဲ ရက္စြဲမွတ္တမ္းျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏွစ္အလုိအရ အခုဆုိရင္ ႏွစ္ေပါင္း ၁၃၉ ႏွစ္၊ 

ခရစ္ႏွစ္အလုိအရဆုိရင္ ၁၃၈ ႏွစ္ၾကာေညာင္းခ့ဲပါျပီ။ ျမန္မာသံအဖြဲ ့၊ ျပင္သစ္သံအမတ္ၾကီး နဲ ့ သံတမန္အရာရွိ

၄ ဦးတုိ ့ဟာ မတ္လ ၁၄ ရက္မွာ မႏၱေလး၊ သန္လ်က္ေမာ္ရြာဆိပ္ကမ္းကေန သေဘၤာနဲ ့ ခရီးစထြက္ခ့ဲတယ္။

အဲဒီေန ့ စစ္ကုိင္းမွာ ညအိပ္ရပ္နားျပီး မတ္ ၁၅ မွာ စစ္ကုိင္းကေနခရီးဆက္ခ့ဲရာ ျမင္းျခံရြာဆိပ္ကမ္းေရာက္တယ္။

ျမင္းျခံမွာ တညအိပ္ခ့ဲျပီး ေနာက္တရက္ မတ္ ၁၆ မွာ ခရီးဆက္ႏွင္ေတာ့ ၄င္းေန ့ ၂ ခ်က္တီးမွာ ေညာင္ဦးရြာဆိပ္

ကမ္းေရာက္တယ္။ 

ျမန္မာသံအဖြဲ ့ဟာ ေညာင္ဦးမွာ ေဒသထြက္ကုန္ ယြန္းထည္ေတြကို ႏုိင္ငံျခားလက္ေဆာင္ေပးဖုိ ့ဝယ္ယူၾကတယ္။

 အတူပါလာတ့ဲ ျပင္သစ္သံတမန္မ်ားကုိလက္ေဆာင္ေပးပါတယ္။ ဒီေနာက္ ျပင္သစ္နဲ ့ ျမန္မာသံအဖြဲ ့တုိ ့ 

ကုိယ္အစုနဲ ့ကုိယ္ဘာေတြလုပ္သလဲဆုိတာ ျပင္သစ္သြားေန ့စဥ္မွတ္တမ္းမွာ ကင္းဝန္မင္းၾကီးက အခုလုိ မွတ္တမ္းတင္ပါတယ္။

 

"ျပင္သစ္သံအရာရွိတုိ ့အလုိရွိရာလွည့္ပတ္သည္ ကာလစီးနင္းရန္ လွည္းေလွျမင္းမ်ားကုိလည္း ပုဂံျမဳိ ့အရာရွိတုိ ့

က အသင့္ဆင့္ဆုိထားသည္။ ၄င္းေန ့ေန ၃ ခ်က္တီးေက်ာ္ ၃ ေမာင္းအခ်ိန္ သံအရာရွိတုိ ့ သမၺန္ႏွင့္လက္ဝဲဘက္

သုိ ့ကူး၍ သားငွက္ပစ္ၾကသည္။

ကင္းဝန္မင္းၾကီး၊ စာေရးေတာ္ၾကီးမင္း၊ ျမန္မာသံအရာရွိ၊ စာေရးလူငယ္တုိ ့မွာ ေရႊစည္းခုံဘုရားသုိ ့သြား၍ ပါသည္ပရိသတ္အကုန္ ေရႊဆုိင္းေရ ၇၊ ဖေယာင္းတုိင္ ၃ဝဝဝ၊ ေရခ်မ္းအုိးပန္းစုံစုိက္ ၂ဝဝ မ်ားကုိ ဝယ္ျခမ္းျပီးလွ်င္ ေရႊစည္းခုံဘုရားသုိ ့ဝင္၍ ဖေယာင္းတုိင္၊ ပန္းစုံစုိက္ေရခ်မ္းအုိးမ်ားကုိ တင္လႈၾကသည္။"

ဒီမွတ္တမ္းစာသားၾကည့္ျပီး ငွက္ပစ္ထြက္သူထြက္၊ ဘုရားသြားသူသြားနဲ ့ကုိယ္သန္ရာသန္ရာလုပ္ေနၾကတ့ဲ

ျမင္ကြင္းကုိ စိတ္ကူးနဲ ့ ပုံေဖာ္ျပီးျမင္ေယာင္မိတယ္။ ရန္ကုန္ (သုိ ့မဟုတ္) မႏ ၱေလးအေျခစုိက္ျပင္သစ္သံေတြ အတြက္ ျမန္မာသံအဖြဲ ့သြားေရးလာေရးအဆင္ေျပေအာင္လုပ္ေပးရတာကလြဲလုိ ့ ဘာမွစိတ္ဖိအားျပင္းျပင္း

ထန္ထန္ရွိဟန္မတူဘူး။ ဒါေၾကာင့္ဒီအခ်ိန္မွာ စိတ္ေပါ့ပါးစြာနဲ ့ေတာပစ္ထြက္ၾကဟန္တူပါရ့ဲ….။

 ျမန္မာသံအဖြဲ ့အတြက္ေတာ့ ေရျခားေျမျခားခရီးအတြက္ေရာ တာဝန္ၾကီးေလးမႈေတြအတြက္ပါ စိတ္ဖိအား

မ်ားေနပုံရပါတယ္။ ႏုိင္ငံျခားခရီးကုိ ကုသုိလ္ေကာင္းမႈနဲ ့တာထြက္ခ်င္ပုံရတယ္။ တနည္းအားျဖင့္ ျမန္မာ့ေျမေပၚ ေထရဝါဒသာသနာစတင္ေျခခ်ရာ ပုဂံေျမေရာက္ခုိက္ သာသနိကဘုရားေစတီကုိ ဖူးေျမာ္ဦးခုိက္လုိက္ခ်င္တ့ဲ သဒၶါ၊ေစတနာကလည္း ႏႈိးေဆာ္တုိက္တြန္းပုံေပၚပါတယ္။

 မည္သုိ ့ဆုိေစ ကုိယ့္ရ့ဲ ကုိယ္မႈ၊ နုတ္မႈ၊ စိတ္မႈ (ကံ)ေတြကုိ ပုံေဖာ္ရာမွာ  ကုိယ့္ဘာသာ၊ကုိယ့္ရိုးရာ၊ ကုိယ့္ဓေလ့စရုိက္ေတြအရ လုပ္ကုိင္ၾကတာေၾကာင့္မတူကြဲျပားတာကုိယွဥ္တြဲေတြ ့ျမင္ရတယ္လုိ ့ ယူဆမိပါတယ္။

ျမန္မာသံအဖြဲ ့ ေရႊ ၇ ဆုိင္းဝယ္ျပီး ခြဲျခမ္းလႈဒါန္းပုံကုိလည္း မင္းၾကီးက ျပည့္ျပည့္စုံစုံ မွတ္တမ္းတင္ပါတယ္။

 

"ေရႊဆုိင္း ၇ အနက္ ေရႊဆုိင္း ၁ မွာ ေစတီေတာ္ေတာင္ဘက္မ်က္ႏွာ နတ္မုခ္နလ်ားခံတြင္းအတြင္းရွိ ဒကၡိဏ

သာခါဘုရားကုိ ခ်လႈသည္။ ေရႊ ၅ ဆုိင္းမွာ စည္းခုံေတာ္ၾကီးတြင္ ေကာင္းမြန္စြာခ်ေစရန္  စစ္သားသုိ ့အပ္ခ့ဲ

သည္။ ေရႊဆုိင္း ၁ မွာ ၁၂ ဌာနမ်ားမွာ အသီးခ်လႈၾကသည္"

ေရႊ ၁ ဆုိင္းကုိ ၁၂ ဌာနမွာကပ္လႈတယ္ ေရးျပီး ၁၂ ဌာနသရုပ္ကုိ မထုတ္ျပရင္ ၁၂ ဌာနဆုိတာေလာက္ပဲ သိရမယ္ပ…….။ 

  ၁၂ ဌာနသရုပ္ကုိ မင္းၾကီးက အျပည့္အစုံမွတ္တမ္းျပဳတယ္။ ၾကည့္ပါ…။

"၁၂ ဌာနအမည္မွာ……..

-စည္းခုံေတာ္ၾကီး                          ပထမေရႊ ၂ ျပား

-ပထမသပိတ္                              ဒုတိယေရႊ ၁ ျပား

-ေရႊသက္စုိးနတ္                           တတိယေရႊ ၁ ျပား

-အေရွ ့ေတာင္ေထာင့္ ေရႊျခေသၤ့        စတုတၳေရႊ ၁ ျပား

-ျဗသမဂၤ် ီ နတ္သမီး                      ပဥၥမေရႊ ၁ ျပား

- ေရႊျမဳိ ့စည္နတ္                           ဆ႒မေရႊ ၁ ျပား

- ေရႊစကားနတ္                            သတၱမေရႊ ၁ ျပား

- ပြဲစားၾကီးနတ္                             အ႒မေရႊ ၁ ျပား

- ေရႊငါးၾကင္း                               နဝမေရႊ ၁ ျပား

- သိၾကားမင္း                               ဒသမေရႊ ၁ ျပား

- ဆုေတာင္းျပည့္ဘုရား                  ဧကာဒသမေရႊ ၁ ျပား

ေပါင္း ဌာန ၁၁၊ ေရႊျပားေရ ၁၂ ၊ ၄င္းကုိ ၁၂ ဌာနေခၚသည္"

အင္း….. ဌာန ၁၁ ခုကုိ ေရႊ ၁၂ ျပားကပ္ျပီး ၁၂ ဌာန ေခၚတာ မ်က္စိလည္မိတာေတာ့အမွန္ပဲ….။ မင္းၾကီးက

 ပညာရွိၾကီးဆုိေတာ့ ပညာလက္ဆင့္ကမ္းတာလုိ ့ပဲ သေဘာထားေတာ့မယ္ေနာ္….။ ( ေရႊသက္စုိးနတ္၊ ျဗသမဂၤ် ီ

နတ္သမီးစတ့ဲ နတ္ေတြအေၾကာင္းလည္း လက္လွမ္းမွီသူေတြ ဗဟုသုတေဝငွၾကဖုိ ့ အဘိယာစကျပဳပါတယ္။)

အဲဒီ ၁၂ ဌာနမွာ ေရႊျပားကပ္လႈေတာ့ ဘာျဖစ္သလဲ၊ ေဒသခံေတြရ့ဲယုံၾကည္မႈဆုိျပီး မင္းၾကီးက ႏႈိက္ႏိႈက္ခၽြတ္ခၽြတ္

ေရးျပန္တယ္။

"၄င္း ၁၂ ဌာနကုိ သည္က့ဲသုိ ့ ေရႊခ်လႈျပီး ဆုေတာင္းပတၳနာျပဳျပီးလွ်င္ ၄င္းေရႊေလွာင္စကၠဴကုိ ေဆာင္ယူကုိးကြယ္ရလွ်င္

 ေဘးအႏ ၱရာယ္ကင္းေၾကာင္း၊အလုိအတုိင္းျပီးစီးေၾကာင္းအစဥ္အဆက္ပူေဇာ္ျမဲျဖစ္ေၾကာင္းမ်ားကုိ စစ္သား၊

 အရံေစာင့္အၾကီး ေက်းရြာလူၾကီးတုိ ့ေျပာဆုိၾကသည္"

ေဒသခံေတြယုံၾကည္မႈကုိ မင္းၾကီးက မွတ္ခ်က္တုိတုိေပးတယ္။

"ဒိ႒ိဇုကမၼမျဖစ္၊ သုိ ့ေသာ္ ဗဟုသုတအက်ဳိးငွါ ေရးမွတ္ထားလုိက္သည္"……..တ့ဲ။ ေကာင္းေရာ။

ဒိ႒ိဇုကမၼ (အယူကုိေျဖာင့္မတ္မွန္ကန္ေအာင္ျပဳျခင္း) ဆုိရာမွာ အရပ္သုံးစကားနဲ ့ေျပာရင္ ဗုဒၶဘာသာဝင္

တဦးျဖစ္ဖုိ ့အတြက္ အသိဉာဏ္ျပည့္ဝတယ္၊ အသိဉာဏ္အရည္အေသြး စံခ်ိန္မီတယ္လုိ ့ဆုိလုိတာပါပဲ။ 

ဗုဒၶဘာသာဝင္ပီသတ့ဲ အသိဉာဏ္ျပည့္ဝမႈကုိ အေၾကာင္းအရာ ၅ မ်ဳိးနဲ ့အကဲျဖတ္ႏုိင္ပါတယ္။

(က) ကုသုိလ္ကံ- အကုသုိလ္ကံ

(ခ) ကုသုိလ္ကံရ့ဲေကာင္းက်ဳိး၊အကုသုိလ္ကံရ့ဲ မေကာင္းက်ဳိး

(ဂ) ကုသုိလ္၊ အကုသုိလ္ကံစြမ္းအင္ေၾကာင့္ ေရာက္ရမယ့္ အခုဘဝ၊ ေနာင္အနာဂတ္ဘဝ

(ဃ) ငရဲ၊ ျပိတၱာ၊ နတ္၊ ျဗဟၼာ

(င) ေကာင္းမြန္စြာက်င့္ၾကံအားထုတ္လုိ ့ စ်ာန္အဘိညာဥ္ရသူ၊ ရဟႏ ၱာျဖစ္သူ

ဒီအခ်က္ ၅ မ်ဳိးကုိ ေလးေလးနက္နက္စဥ္းစားတ့ဲအခါ "ရွိႏုိင္တယ္၊ ရွိသင့္တယ္၊ ရွိရမယ္"ဆုိတ့ဲ

အသိဉာဏ္ျဖစ္ေပၚလာတယ္ဆုိရင္ ဒါ "အယူေျဖာင့္တယ္"ေခၚပါတယ္။ ေျပာင္းျပန္အေတြးအေခၚ၊ အသိဉာဏ္ေပၚလာရင္ေတာ့ အယူမေျဖာင့္၊ အယူေကာက္တယ္ ဆုိရမယ္။ အယူေကာက္ရင္ ဗုဒၶဘာသာဝင္ျဖစ္ဖုိ ့ အရည္အခ်င္းမမီဘူးလုိ ့ ဆုိရပါမယ္။

 (ကုိယ္က်င့္အဘိဓမၼာ၊ ဆ႒အခန္း)

အခုေခတ္မွာလည္း ရန္ကုန္က "ၾကီး ၉ ၾကီးဘုရားဖူးနည္း" ၊ "ေန ့နံအလုိက္ သစ္သားဆင္းတုကုိးကြယ္နည္း"

ေတြကုိ ကင္းဝန္မင္းၾကီးသိရင္ "ဒိ႒ိဇုကမၼမျဖစ္" လုိ ့ မွတ္ခ်က္ေပးျပီး "မင္းတုိ ့ ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြျဖစ္ရင္

 ဗုဒၶဘာသာအယူအဆေတြလည္း နားလည္ေအာင္လုပ္ၾကဦးကြယ္ရုိ  ့"လုိ ့ မခ်ိတင္ကဲ ေျပာေလမလားပဲ။

 

ေရႊစည္းခုံေစတီေတာ္ၾကီးရ့ဲ အ့ံဖြယ္ ၉ ပါးအေၾကာင္းကုိလည္း မင္းၾကီးက သူ ့မွတ္တမ္းမွာ မေမ့မေလ်ာ့

စာရင္းျပဳ မွတ္တမ္းတင္တာေတြ ့ရတယ္။

"စည္းခုံေတာ္ၾကီးတြင္လည္း အ့ံဖြယ္ ၉ ပါးရွိသည္။ ၉ ပါးမွာ……

- ထီးေတာ္ကုိ သံမဆုိင္းရသည္လည္း အ့ံဖြယ္တပါး

- အရိပ္ေတာ္တံတုိင္းအတြင္းက မထြက္သည္လည္း အ့ံဖြယ္တပါး

- စည္းခုံေတာ္ေပၚက ေရႊေလွာင္စကၠဴတံတုိင္းျပင္သုိ ့မက်ႏုိင္သည္လည္းအ့ံဖြယ္တပါး

- တမ်က္ႏွာကတီးသည္စည္သံကုိ တမ်က္ႏွာကမၾကားသည္လည္း အ့ံဖြယ္တပါး

- တန္ေဆာင္မုန္းလျပည့္ေန ့ပြဲေတာ္အခါတြင္ ပထမသပိတ္မွာ တစုံတေယာက္ဆြမ္းဦးေအာင္

မတင္မလႈႏုိင္သည္လည္း အ့ံဖြယ္တပါး

- အေဝးကၾကည့္လွ်င္ကုန္း၊ အရံတြင္းသုိ ့ေရာက္လွ်င္ က်င္းက့ဲသုိ ့ထင္မွတ္ရသည္လည္း အ့ံဖြယ္တပါး

- တံတုိင္းအတြင္းသုိ ့ ပရိသတ္ဝင္၍မျပည့္ႏုိင္သည္လည္း အ့ံဖြယ္တပါး

- တံတုိင္းအတြင္း မုိးေရမတင္ႏုိင္သည္လည္း အ့ံဖြယ္တပါး

- တံတုိင္းအတြင္းရွိ ခ်ရားပင္ ၁၂ ရာသီအျမဲပြင့္သည္လည္း အ့ံဖြယ္တပါး

ေပါင္း အ့ံဖြယ္ ၉ ပါးဟူ၍ အစဥ္ေျပာဆုိမွတ္သားၾကသည္"

ေရႊစည္းခုံေစတီေတာ္ၾကီးေရာက္တုန္းေရာက္ခုိက္ ပန္း၊ ဆီမီး၊ ေရႊျပားကပ္လႈပူေဇာ္ေၾကာင္း၊ အံ့ဖြယ္အစုံစုံ

အေၾကာင္းမွ်သာေရးခ့ဲမယ္ဆုိရင္ လြန္ခ့ဲျပီး ႏွစ္ ၁၃၉ ႏွစ္က လူ ့အဖြဲ ့အစည္းပတ္ဝန္းက်င္အေၾကာင္းမပါလုိ ့

"ေခတ္အရိပ္၊ ေခတ္ေၾကးမုံ"မပါတ့ဲ မွတ္တမ္းလုိ ့ ဆုိဖြယ္ရာျဖစ္ေနတယ္။  ဒါေၾကာင့္ ေရႊစည္းခုံေစတီေတာ္ရ့ဲ

အနီးအပါးမွာ ခုိကုိးရာမ့ဲသူေတြ မွီခုိေနထုိင္ၾကတာကုိ အလြတ္မေပးဘဲ ကင္းဝန္မင္းၾကီးရ့ဲမွတ္တမ္းမွာ မိမိရရ

မွတ္တမ္းတင္တယ္။ ဒါဟာ ေခတ္ရ့ဲ စာပန္းခ်ီျမင္ကြင္းလုိ ့ ဆုိရင္မမွားတန္ရာ….။

"စည္းခုံေတာ္အတြင္း လႈဒါန္းပူေဇာ္ဖူးေျမာ္ဝင္ထြက္ၾကည့္ရႈမွတ္သားၾကျပီးလွ်င္ ၄င္းေန ့ညေန ၄ ခ်က္တီးအခ်ိန္မွ 

တံတုိင္းတြင္းက ထြက္ခ့ဲၾကရ၍ အေရွ  ့ေစာင္းတန္းမုခ္ေပါက္သုိ ့ေရာက္လွ်င္ ဒုကၡိတလူၾကီးလူငယ္မိန္းမ

ေယာက်္ား ၈ဝ ေက်ာ္တုိ ့ကုိ အေစ့အငွေပးေဝခ့ဲသည္"

 

ရတနာပုံေရႊျမဳိ ့ေတာ္က ပဥၥမသံဂါယနာတင္မင္းျမတ္ရဲ့ လက္ရုံးတဆူဝန္ၾကီးတပါး ေရႊစည္းခုံေစတီေတာ္ကုိ လာေရာက္ၾကည္ညဳိျပီး  စြန္ ့ၾကဲေပးကမ္းတယ္ဆုိတာ ဆင္းရဲသားဒုကၡိတမ်ားအတြက္ သဲကႏ ၱာရထဲကအုိေအစစ္

စခန္းမွာ တေန ့တာကြန္းခုိရတာနဲ ့ တူေနမလားပဲ…။ န.ဝ.တ၊ န.အ.ဖ ေခတ္မွာ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ၾကီးေတြ၊ ဝန္ၾကီးေတြ ဘုရားဖူးလာတယ္ဆုိရင္ သာမန္ဘုရားဖူးကအစ၊ ေစ်းသည္၊ သူေတာင္းစားအဆုံး အာဏာသုံးေမာင္းထုတ္ျပီး္

ဘုရားေစတီပရဝုဏ္တခြင္ ရွင္းလင္းထားတာမ်ဳိး ကင္းဝန္မင္းၾကီး ေရႊစည္းခုံေစတီလာစဥ္တုန္းကမရွိခ့ဲဘူး

ဆုိတ့ဲေခတ္အရိပ္ကုိလည္း မွတ္တမ္းမွာလွစ္ဟေဖာ္က်ဴးထားတယ္။

မတ္ ၁၆ ရက္ညမွာ ျပင္သစ္နဲ ့ျမန္မာသံတမန္မ်ားအိပ္စက္အနားယူၾကရာေနရာကုိလည္း မွတ္တမ္းမွာ ညႊန္ျပထားေလရ့ဲ….။

"၄င္းအေရွ  ့ေစာင္းတန္းအဆင္းေတာင္ဘက္ဇရပ္တြင္ ဝန္ရွင္ေတာ္မင္းၾကီးႏွင့္ သံအရာရွိတုိ ့ ၄င္းေန ့ည

အိပ္ေနၾကသည္။ ျပင္သစ္သံအရာရွိတုိ ့မွာ ေညာင္ဦးရြာဆိပ္ကမ္းသေဘၤာေပၚတြင္ အိပ္ေနၾကသည္"

မတ္ ၁၇ ရက္၊ အဂၤါေန ့ဟာ ျမန္မာျပကၡဒိန္အလုိ တေပါင္းလျပည့္ေက်ာ္ ၁၅ ရက္ (လကြယ္၊ဥပုသ္ေန ့) ျဖစ္ေနတယ္။ ကင္းဝန္မင္းၾကီးနဲ ့အဖြဲ ့ဟာ မတ္ ၁၇ နံနက္အရုဏ္တက္မွာ ေရႊစည္းခုံေစတီေတာ္မွာ ဆြမ္းေတာ္ၾကီးကပ္လႈခ့ဲတာကုိ မွတ္တမ္းမွာေတြ ့ရပါတယ္။ သေဘၤာေပၚမွာညအိပ္တ့ဲ ျပင္သစ္သံအဖြဲ ့ရ့ဲ လႈပ္ရွားမႈကုိေတာ့ မွတ္တမ္းမွာမေတြ ့ရေတာ့ပါ။ ဒါေၾကာင့္ သေဘၤာေပၚညအိပ္တက္သြားျပီးေနာက္ ကုန္းေပၚျပန္ဆင္းလာျခင္းမရွိေတာ့ဘူးလုိ ့ မွတ္ယူႏုိင္ပါတယ္။

"၄င္းလျပည့္ေက်ာ္ ၁၅ ရက္ ၊ အဂၤါေန ့စည္းခုံေတာ္ၾကီးအေရွ  ့ေစာင္းတန္းအနီး ဇရပ္တြင္ ခ်ရပ္တည္းေနျပီးလွ်င္ အရုဏ္ဆြမ္းကပ္လႈရန္ ခ်က္ျပဳတ္ျပင္ဆင္၍ အရုဏ္တက္လွ်င္တက္ခ်င္း စည္းခုံေတာ္ၾကီးရင္ျပင္ေတာ္သုိ ့သြား

ေရာက္ ဆြမ္းေတာ္ၾကီးကပ္လႈၾကသည္။ ျပီးလွ်င္ ေတာင္မုခ္ေစာင္းတန္းကဆင္း၍ ပုဂံျမဳိ ့သုိ ့ထြက္လာခ့ဲၾကသည္"

အမရဒီပ

၆-၂ဝ-၂ဝ၁၂

စာကုိး။

ကင္းဝန္မင္းၾကီး၊ ျပင္သစ္ႏုိင္ငံသြားေန ့စဥ္မွတ္စာတမ္း၊ စာ ၁၉၊၂ဝ၊ စတုတၳအၾကိမ္၊ ရာျပည့္စာအုပ္တုိက္၊ ရန္ကုန္။

မဃေဒဝလကၤာသစ္ဆရာႏွင့္ မင္းအေျပာင္းအလဲ

နာမည္အျပည့္အစုံေျပာရရင္ "မဟာသုတကာရီမဃေဒဝလကၤာသစ္" ေခၚတ့ဲ ျမန္မာမဟာကဗ်ာက်မ္းၾကီးကုိ "

အဂၢမဟာပ႑ိတ၊ မကာရေလာပအေက်ာ္မန္လည္ဆရာေတာ္ၾကီး" ေရးသားျပဳစုေတာ္မူခ့ဲတာပါ။ ဆရာေတာ္ၾကီးရ့ဲ ရဟန္းဘြဲ ့ေတာ္က "အရွင္ဇဝန" ျဖစ္ပါတယ္။

အဂၢမဟာပ႑ိတဘြဲ ့ေတာ္ကုိ ၁၉၁၇ ခုႏွစ္၊ အဂၤလန္ျပည္ပဥၥမေျမာက္ေဂ်ာ့ဘုရင္လက္ထက္မွာအိႏၵိယဘုရင္ခံ

ခ်ဳပ္ မြန္ေတဂူ ခ်မ္းဖုိ ့(Montagu Chelmford) က ဆက္ကပ္လႈဒါန္းပါတယ္။ (လယ္တီဆရာေတာ္ၾကီးကုိ

၁၉၁၅ ခုႏွစ္ကတည္း အဂၢမဟာပ႑ိတဘြဲ ့ေတာ္ဆက္ကပ္ျပီးျဖစ္ပါတယ္။)

"မကာရေလာပ"ဆုိတာကေတာ့ ျမန္မာလုိ "မ တလုံးေက်" လုိ့ဘာသာျပန္ၾကတယ္။ ေလာကီေရး၊ေလာကုတၱရာ

ေရး အရာရာေတာ္လြန္း၊တတ္လြန္း၊နားလည္ျပည့္စုံလြန္းလုိ ့ သူမသိသူမတတ္နားမလည္တာမရွိဘူးဆုိ

တ့ဲအဓိပၸါယ္နဲ ့"မကာရေလာပအေက်ာ္" လုိ ပညာရွင္အမ်ားက ဆရာေတာ္ၾကီးကုိ ဂုဏ္တင္ၾကတ့ဲအမည္သညာ

ျဖစ္ပါတယ္၊ အစုိးရေပးတ့ဲဘြဲ ့မဟုတ္ပါဘူး။ စကားၾကဳံလုိ ့တဆက္တည္းေျပာရရင္ "ဘာသႏ ၱရေဆက" ဆုိတ့ဲ စကားအေၾကာင္းပါ။"အျခားဘာသာစကားစာေပ၊ အယူဝါဒကုိ ကၽြမ္းက်င္လိမၼာသူ "လုိ ့ဆုိလုိတယ္။ အဲဒီ

စကားလုံးဟာလည္း အစုိးရေပးတ့ဲဘြဲ ့မဟုတ္ပါဘူး။)

"မန္လည္"ဆုိတာကေတာ့ ယခုအခါ စစ္ကုိင္းတုိင္း၊ အင္းေတာ္ျမဳိ ့နယ္အတြင္းမွာ ရွိတယ္။ မႏ ၱေလးျမစ္ၾကီးနား

မီးရထားလမ္း မဲဇာဘူတာအလြန္ ဆည္ရြာဘူတာကေန အေနာက္ဘက္၂ မုိင္ေလာက္ေဝးတ့ဲမဲဇာျမစ္ကမ္းပါးမွာ မန္လည္ျမဳိ  ့တည္ရွိပါတယ္။ ဆရာေတာ္ၾကီးေမြးရပ္ဇာတိေနရာျဖစ္ပါတယ္။

မန္လည္ဆရာေတာ္ကုိ ခရစ္ႏွစ္ ၁၈၄၁ မွာ ေမြးတယ္။ ဆရာေတာ္ၾကီးေမြးတ့ဲအခ်ိန္မွာ တုိင္းျပည္ကုိ သာယာဝတီမင္း (နန္းတက္ႏွစ္ ၁၈၃၇- နတ္ရြာစံႏွစ္ ၁၈၄၆) အုပ္ခ်ဳပ္ေနပါတယ္။ ျပီးေတာ့ သားေတာ္ ပုဂံမင္း (နန္းတက္ႏွစ္- ၁၈၄၆၊ နန္းက်ႏွစ္ ၁၈၅၃) အုပ္ခ်ဳပ္တယ္။ ေနာက္ေတာ့ ညီေတာ္ မင္းတုန္းမင္း (နန္းတက္ႏွစ္- ၁၈၅၃၊ နတ္ရြာစံ ၁၈၇၈) အုပ္ခ်ဳပ္ပါတယ္။

ဆရာေတာ္ၾကီးက သူရ့ဲနာမည္ေက်ာ္ မဃေဒဝလကၤာသစ္ကုိ မင္းတုန္းမင္းလက္ထက္မွာ စတင္ေရးသားပါတယ္။

 သုိ ့ေသာ္ စာသင္၊ စာခ်အလုပ္ေတြပိလြန္းလုိ ့ လကၤာေရးစီမႈဆီ စိတ္မညြတ္ႏုိင္ခ့ဲပါဘူး။ ေရးလက္စတန္းလန္းပစ္

ထားရတ့ဲအေၾကာင္း လကၤာသစ္နိဒါန္း၊ ေလာကဟိတစရိယခန္း၊ ပုိဒ္ေရ ၃ မွာ မွတ္တမ္းတင္ေတာ္မူခ့ဲပါတယ္။

ရတနာပုံ၊ ေနရုံဓိပတိ

မန္းဂီရိႏႈိက္၊ အာဒိကမၼိက္
ဗ်ာဒိတ္သုိက္ရ၊ နန္းတည္စသား

ပဥၥမသဂၤါယနာတင္၊ ဘုရင္မင္းဖ်ား

မင္းတရား၏၊ ထင္ရွားစဥ္ခါ

ဤလကၤာကုိ၊ ဦးစြာပထမ

ေရးစီစလည္း၊ စာခ်စာပုိ ့

ကိစၥတုိ ့ျဖင့္၊ ဆုံးသုိ ့မေရာက္……။

ခရစ္ႏွစ္ ၁၈၇၈ မွာ မင္းတုန္းမင္းနတ္ရြာစံတယ္။ သားေတာ္သီေပါမင္းသား ထီးနန္းေမြဆက္ခံျပီး ခရစ္ႏွစ္ ၁၈၇၈ ကေန

၁၈၈၅ ခုႏွစ္အထိ ၇ ႏွစ္ အုပ္ခ်ဳပ္ပါတယ္။ သားေတာ္သီေပါမင္းလက္ထက္မွာလည္း ဆရာေတာ္ရ့ဲ 

မဃေဒဝလကၤာသစ္က်မ္းဟာ "မျပီးေသးေသာ ကဗ်ာတပုဒ္"အျဖစ္နဲ ့ ဆရာေတာ္ရ့ဲအိပ္ရာေဘးမွာ လဲေလ်ာင္းခ့ဲ

ရပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္းကုိ ေလာကဟိတစရိယခန္း၊ ပုိဒ္ေရ ၃ မွာပဲ အခုလုိ ေရးျပေတာ္မူတယ္။

ထုိ ့ေနာက္တေဘာ္၊ သားေတာ္ေနျမစ္

ခုႏွစ္ႏွစ္လုံး၊ ဘုန္းသစ္ထိန္ညီး

ထြန္းခ့ဲျပီးမွ၊………………..။

ကုန္းေဘာင္မင္းဆက္ရ့ဲနိဂုံးခ်ဳပ္ျခင္းႏွင့္အတူ ျမန္မာျပည္ဟာလည္း သီးျခားလြတ္လပ္တ့ဲတုိင္းျပည္တခုကေန နယ္ခ်ဲ ့ျဗိတိသွ်တုိ ့လက္ေအာက္ေရာက္ခ့ဲရခ်ိန္မွာ အဂၤလိပ္တုိ ့ရ့ဲ "ေနမဝင္အင္ပါယာ"အရွင္သခင္ကေတာ့ "ဝိတုိရိယဘုရင္မၾကီး"ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အလက္ဇျႏၵီးယား ဗစ္တုိးရီးယား (Alexandrina Victoria)  ဟာ ဂရိတ္ျဗိတိန္နဲ ့

အုိင္ယာလန္ကုိ ၁၈၃၇ မွာ အုပ္ခ်ဳပ္နန္းတက္ျပီး ဘုရင္မဗစ္တုိးရီယား Queen Victoria (ျမန္မာအေခၚ ဝိတုိရိယဘုရင္မ)ျဖစ္လာပါတယ္။ ၁၈၇၆ ခုႏွစ္၊ေမ ၁ ရက္ေန ့မွာ " အိႏၵိယအင္ပါယာရ့ဲ ဧကရီဘုရင္မ"

 Empress of India ဘြဲ ့ကုိ ထပ္ဆင့္ခံယူတယ္။ ၁၈၈၅ မွာ အဂၤလိပ္တုိ ့ ျမန္မာျပည္ကုိ တုိက္ခုိက္သိမ္းယူျပီး 

အိႏၵိယရ့ဲ အစိတ္အပုိင္းတခုအျဖစ္သတ္မွတ္လုိက္ပါတယ္။  ၁၉ဝ၁ ခုႏွစ္၊ ဇန္နဝါရီ ၂၂ မွာ ဧကရီဘုရင္မၾကီး နတ္ရြာစံေတာ္မူပါတယ္။  ျမန္မာတျပည္လုံးကုိ သိမ္းပုိက္ျပီး ၁၆ ႏွစ္အၾကာမွာ နတ္ရြာစံတယ္လုိ ့ 

တိတိက်က်ေျပာႏုိင္တယ္။ မန္လည္ဆရာေတာ္ၾကီးကေတာ့ မဃေဒဝလကၤာနိဒါန္းမွာ ၁၅ ႏွစ္လုိ ့ ဆုိေတာ္မူတယ္။ ဝိတုိရိယဧကရီဘုရင္မၾကီးလက္ထက္မွာလည္း ဆရာေတာ္ၾကီးရ့ဲ မဃေဒဝလကၤာက်မ္းၾကီးဟာ ေရွ  ့မဆက္ႏုိင္ဘဲ ရပ္ျမဲရပ္ေနခ့ဲျပန္ပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္းကုိ မန္လည္ဆရာေတာ္ၾကီးက အခုလုိ ေရးပါတယ္။

ကၽြန္းၾကီးဗိလပ္၊ နန္းရပ္ဗိမာန္

လန္ဒန္သဂၤ ီ၊ စုိးစံမွီသည့္

ဧကရီနတ္၊ မိဘုန္းနတ္လွ်င္

ျမန္ရဌ္ေဇယ်ဳံ၊ မန္းေရႊဘုံကုိ

စုိးျခဳံပုိင္းျခား၊ ဆ့ဲငါးႏွစ္မွ်

ထုိကာလလည္း၊ ဗုဒၶကိစၥ

ဓမၼေဒသနာ၊ အားၾကီးစြာေၾကာင့္

ေနဝါတိမ္အုပ္၊ မေပၚငုပ္သုိ ့

ျမဳပ္၍ေနျပီး၊ ေပ်ာက္လုနီးလ်က္……။

 မင္းတုန္းမင္းၾကီးလက္ထက္မွာ လကၤာက်မ္းကုိ အျပီးမသတ္ႏုိင္ခ့ဲတာ စာသင္စာခ်ကိစၥမ်ားလြန္းလုိ ့ဆုိျပီး အေၾကာင္းျပတယ္။ ဝိတုိရိယဧကရီဘုရင္မၾကီးလက္ထက္မွာ ကဗ်ာက်မ္းၾကီးမျပီးႏုိင္ခ့ဲတာ ဓမၼေဒသနာ ေခၚတ့ဲတရားေဟာ

ကိစၥေတြေၾကာင့္ျဖစ္ပါတယ္လုိ ့အေၾကာင္းျပပါတယ္။ ၁၉ဝ၁ ဆုိေတာ့ ဆရာေတာ္ၾကီးလည္း သက္ေတာ္ ၆ဝ တင္းတင္းျပည့္ျပီးကုိး…..။ အလုပ္မ်ားတ့ဲအရြယ္ပုိင္းေရာက္သြားျပီေလ…။

ဝိတုိရိယဧကရီဘုရင္မၾကီးရဲ့ ထီးေမြနန္းေမြကုိ သားေတာ္ အဲ(လ္)ဘတ္ အက္ဒဝပ္(Albert Edward) က ဆက္ခံပါတယ္။ အိမ္ေရွ ့စံဘဝက သူ ့ကုိ "ေဝလမင္းသား"လုိ ့ျမန္မာတုိ ့ သိထားၾကတယ္။ ဘုရင္ျဖစ္လာေတာ့ "သတၱမေျမာက္အက္ဒဝပ္
ဘုရင္"Edward VII လုိ ့ အမည္ခံယူပါတယ္။  ၁၉ဝ၁ ခုႏွစ္မွာ နန္းတက္ျပီး ၁၉၁ဝ ခုႏွစ္ (သက္ေတာ္ ၆၉) မွာ နတ္ရြာစံတယ္။

အက္ဒဝပ္ဘုရင္ဟာ ၁၈၄၁ မွာဖြားျမင္လုိ ့ မန္လည္ဆရာေတာ္နဲ ့ ေမြးႏွစ္တူတယ္။ 
ဆရာေတာ္ဟာ သတၱမေျမာက္အက္ဒဝပ္(ဆရာေတာ့္စာလုံးပါင္းမွာ ဧဒြက္ လုိ ့ ေတြ ့ရပါလိမ့္မယ္။) နန္းတက္ျပီး 
၃ ႏွစ္ေလာက္မွာမွ မဃေဒဝလကၤာက်မ္းကုိ "ျပန္ကုိင္ဖုိ ့"သတိရတယ္။ စာဉာဏ္၊ ကဗ်ာဉာဏ္စိတ္ကူးကြန္ ့ျမဴးဖုိ ့
အခ်ိန္လည္း ရတယ္လုိ ့ ခန္ ့မွန္းရပါတယ္။

ဘုန္းမီးေနလ၊ တုိက္လုံးပသား

သတၱမဘုရား၊ သားေတာ္ဘုန္းထက္

ရုံးစိန္စက္ႏွင့္၊ ဧဒြက္ဘုရင္

ေစာနတ္သွ်င္လွ်င္၊ ဥကင္ဘြင့္ေျမာက္

သုံးႏွစ္ေလာက္မွ၊ ေအာက္ေမ့ျပန္မိ

သတိရရ၊ နတ္ေဆာ္မသုိ ့

လက္စမငုပ္၊ ကြယ္မျမဳပ္ဘဲ

သိမ္းအုပ္ျပီးုံဆုံး၊ ကမၸတ္ဖုံးလ်က္

နိဂုံးေရာက္ေအာင္၊ ဘုန္းေတာ္ေဆာင္၍

စာေစာင္ေရႊတုံး၊ တုိင္းလုံးထုိက္ေလ်ာ္

ထြန္းလင္းေပၚသည္

ဘုန္းေတာ္ေနႏွင့္အျပဳိင္တည္း…..။     ။

မင္းတုန္းမင္းလက္ထက္ကတည္းက အေျခပ်ဳိးထားခ့ဲတ့ဲ ကဗ်ာက်မ္းကုိ သတၱမေျမာက္ဧဒြက္ဘုရင္လက္ထက္

ေရာက္မွ အျပီးသတ္ႏုိင္ခ့ဲတယ္။ "ကဗ်ာဆုိတာ ေခတ္ေၾကးမုံျပင္" ျဖစ္လုိ ့ မဃေဒဝလကၤာသစ္ကဗ်ာက်မ္းကုိ

ဖတ္ရင္ ျမန္မာမင္း၊ အဂၤလိပ္မင္းေတြရ့ဲ ေခတ္ကာလကုိ အလ်ဥ္းသင့္သလုိ ေတြ ့ရမွာပါပဲ။ တနည္းေျပာရင္ 

ကဗ်ာဆရာရ့ဲေခတ္ကုိ သိရတယ္ေပါ့ေလ….။

သတၱမေျမာက္ဧဒြက္ဘုရင္လြန္ျပီးေနာက္ ဝိတုိရိယဘုရင္မၾကီးေျမးေတာ္၊ သတၱမေျမာက္ဧဒြက္ဘုရင္ရ့ဲ ညီဝမ္းကြဲေတာ္စပ္သူ ေဂ်ာ့ ဖရက္ဒရိတ္ အားနက္(စ္) အဲ(လ္)ဘတ္ George Frederick Ernest Albert  က ပဥၥမေျမာက္ ေဂ်ာ့ဘုရင္ George V ဘြဲ ့အမည္နဲ ့ ထီးနန္းဆက္ခံတယ္။ နန္းတက္ႏွစ္ ၁၉၁ဝ ၊ နတ္ရြာစံႏွစ္ ၁၉၃၆ ျဖစ္ပါတယ္။ မန္လည္ဆရာေတာ္ၾကီးက ၁၉၂ဝ (သက္ေတာ္ ၇၉၊သိကၡာေတာ္ ၅၆) မွာ ဘဝနတ္ထံ ပ်ံလြန္ေတာ္မူတယ္။  ျမန္မာျပည္ကုိ ပဥၥမေျမာက္ေဂ်ာ့ဘုရင္အုပ္စုိးဆဲကာလျဖစ္ပါတယ္။

မဃေဒဝလကၤာသစ္မဟာကဗ်ာစာဆုိဆရာျဖစ္ေတာ္မူတ့ဲ  မန္လည္ဆရာေတာ္ၾကီးဟာ ျမန္မာမင္း ၄ ပါး၊ 

အဂၤလိပ္မင္း ၃ ပါးတုိ ့ရ့ဲ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကာလ၊ မင္းအေျပာင္းအလဲကာလေတြကုိ ေတြ ့ၾကဳံျဖတ္သန္းခဲ ့ရတယ္ဆုိတာ ဆရာေတာ္ၾကီးရ့ဲ ဘဝနဲ ့စာေပကုိ ေလ့လာမိရင္း ေတြ ့လုိက္ရပါေၾကာင္း……။

အမရဒီပ

၆-၁၈-၂ဝ၁၂

စာကုိး။

မဟာသုတကာရီမဃေဒဝလကၤာသစ္၊ နဝမအၾကိမ္

http://en.wikipedia.org/wiki/Queen_Victoria

http://en.wikipedia.org/wiki/Edward_VII

http://en.wikipedia.org/wiki/George_V

ေတာင္ပုလု၏သရဏဂုံအမွား (ေဆာင္းပါးေပါင္းခ်ဳပ္)

Taungpulutawya Kabaraye Sayadaw Ashin Nandiya's Wrong Idea on Tiratana