ေဆာင့္ေၾကာင့္ထုိင္သုေတသန

 

၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္၊ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၄ ထုတ္ ေၾကးမုံသတင္းစာမွာ "သန္ ့စင္ခန္းအတြင္း ႏွလုံးေသြးလွ်ံ
 ၍ ေသဆုံး" ေခါင္းစဥ္နဲ ့သတင္းတပုဒ္ ဖတ္ခ့ဲရတယ္။  သန္ ့စင္ခန္း (အိမ္သာ)ဝင္သြားတ့ဲ လူဝဝၾကီး
တေယာက္ ျမန္မာအိမ္သာတက္တ့ဲ ေဆာင့္ေၾကာင့္ထုိင္ပုံစံနဲ ့ၾကာၾကာထုိင္ရေတာ့ တံေကာက္ေကြး
(ဒူးနဲ ့ေပါင္အဆက္ေနရာ)ကုိ ေကြးထားရတာ ေသြးလည္ပတ္မႈကုိ ညွစ္ထားသလုိျဖစ္ေနတ့ဲအတြက္
ႏွလုံးေသြး "အင့္" ရာကေန အသက္ေသဆုံးတ့ဲအထိ ျဖစ္သြားရတာပါပဲ။ ေဆာင့္ေၾကာင့္ထုိင္အိမ္သာ
စနစ္ဟာ ေသြးတုိးေရာဂါ၊ ႏွလုံးေရာဂါ၊ အဝလြန္သူေတြအတြက္ အႏ ၱရာယ္ရွိတယ္၊ သည္လုိ ျဖစ္ေနသူ
မ်ားအတြက္ ဘုိထုိင္အိမ္သာက သင့္ေလ်ာ္တယ္လုိ ့လည္း အၾကံျပဳထားပါတယ္။

ေၾကးမုံသတင္းစာပါ သတင္းကေန ေထရဝါဒဗုဒၶဘာသာမွာလည္း ေဆာင့္ေၾကာင့္ထုိင္ဆုိတာၾကီးက ပါဝင္
ေနတာ သတိမရဘဲ မေနႏုိင္ဘူးျဖစ္လာတယ္။ ပါဠိစာေတြမွာ "ဥကၠဳဋိကံ နိသီဒိတြာ= ေဆာင့္ေၾကာင့္ထုိင္
၍" လုိ ့ျမန္မာျပန္ၾကတယ္၊ ဟာသအရႊန္းေဖာက္ခ်င္တ့ဲစာသင္သားေတြက "(ဝါ) အီးအီးပါသလုိ" ဆုိျပီး
မ်က္စိထဲကြင္းကြင္းကြက္ကြက္ေပၚလာေအာင္ အနက္ျပန္ေလ့ရွိတယ္။ 

သၾကၤန္ရက္နားနီးလာလုိ ့သၾကၤန္အေၾကာင္းေျပာၾကရင္ "ဟုိအေဒၚၾကီး ေဆာင့္ေၾကာင့္ထုိင္၊ ေမာ္လျမဳိင္က
ႏွင္းဆီပြင့္ၾကီး" ဆုိတ့ဲ သံခ်ပ္တပုိဒ္ကုိ ေျပာေျပာျပီး ရယ္တတ္ၾကျပန္တယ္။ ဒီမွာလည္း ေဆာင့္ေၾကာင့္ထုိင္
က ပါေနတာပဲ...။

ဗုဒၶသာသနာမွာ ရဟန္းေတာ္မ်ား သိမ္တြင္း ဥပုသ္ကံျပဳ၊ ၊ရဟန္းခံသိမ္တက္၊ ကမၼဝါရြတ္ဖတ္၊ ရွင္ျပဳ ဆုိတာ
ေတြမွာ ေဆာင့္ေၾကာင့္ထုိင္ၾကရတယ္။ ဝဝတုတ္တုတ္ ရွင္ေလာင္း၊ ရဟန္းေလာင္းေတြပါလာရင္ သူတုိ ့
ခမ်ာ ပင္ပန္းတၾကီး ေဆာင့္ေၾကာင့္ထုိင္ရတာ ျမင္ျမင္ေနရေတာ့ သနားစရာပါပဲ။ မိတ္ေဆြတေယာက္ကဆုိ
"ကၽြန္ေတာ္ ဒုလႅဘရဟန္းဝတ္ခ်င္တယ္၊ ေဆာင့္ေၾကာင့္မထုိင္ႏုိင္ဘူး၊ တင္ပါးခ်ျပီး သက္သက္သာသာ ထုိင္လုိ ့မျဖစ္ဘူးလား၊ ေဆာင့္ေၾကာင့္ထုိင္ရတာ ဒီခႏၶာကုိယ္ၾကီးနဲ ့အဆင္မေျပဘူးေလ" လုိ ့ေျပာဖူးတယ္။
အဲသည္မိတ္ေဆြကလည္း အဝလြန္သူတေယာက္ေပပဲ...။

တိပိဋကပါဠိ-ျမန္မာအဘိဓာန္ပါ "ဥကၠဳဋိက = ေဆာင့္ေၾကာင့္ ၊ ေဆာင့္ေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ ၊ ေဆာင့္ေၾကာင့္
ထုိင္ေသာ ။  ။ (ေဆာင့္ေၾကာင့္ထုိင္ပုံကုိ -မုိးရြာေသာအခါ သစ္ေခါင္းတြင္း၌ ေမ်ာက္မ်ားထုိင္ၾကသက့ဲသုိ ့
ထုိင္ၾက၏) ဟု ဥပမာျပသည္" ဆုိတ့ဲ ေဖာ္ျပခ်က္ကုိ ေတြ ့တ့ဲ မိတ္ေဆြတေယာက္က ဆုိးလုိက္တ့ဲ ဥပမာ
ဗ်ာ၊ ရဟန္းေတာ္ေတြကလည္း ဘာေၾကာင့္ ေဆာင့္ေၾကာင့္ထုိင္ၾကတာလဲဗ်ာ ၊ က်န္းမာေရးအရေကာ ၊
အခုေျပာခ့ဲတ့ဲ ဥပမာအရေကာ အဆင္မေျပတ့ဲ ထုိင္နည္းၾကီးမ်ား --လုိ ့ ေမးတာေရာ၊ ေဝဖန္တာေရာ ပါတ့ဲ
စကားတခုေျပာပါတယ္။

ကမၼဝါဖတ္၊ ဥပုသ္ျပဳ၊ ၊ ဘုရားရွိခုိး၊ လူၾကီးသူမဆရာသမားမိဘရွိခုိးတာေတြကုိ ျပဳတ့ဲအခါ သူတပါးကုိ
ေလးစားသမႈျပဳတ့ဲအေနနဲ ့ေဆာင့္ေၾကာင့္ထုိင္တယ္လုိ ့ဆုိၾကတယ္။ ကမၼဝါစာဆုိတာ ဘုရားရွင္ရ့ဲ
ပညတ္ေတာ္ပဲ။ ဘုရားရွင္ရ့ဲ ပညတ္ေတာ္ကုိ ေလးစားေသာအားျဖင့္ ကမၼဝါစာဖတ္တ့ဲအခါ ေဆာင့္ေၾကာင့္
ထုိင္ပါတယ္။

ဥပုသ္ျပဳရာမွာ ေဆာင့္ေၾကာင့္ထုိင္တာ၊ ဘုရားရွိခုိး ၊ ဂါရဝထားထုိက္သူေတြကုိ ရွိခုိးတ့ဲအခါမွာလည္း
သူတပါးကုိ ေလးစားေသာအားျဖင့္ ေဆာင့္ေၾကာင့္ထုိင္ပါတယ္။

တင္ပ်ဥ္ေခြထုိင္တယ္ဆုိတာကေတာ့ မိမိကုိယ္ကုိ အေလးအျမတ္ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဆြမ္းစား၊ တရား
ထုိင္၊ အပူေဇာ္ခံတ့ဲအခါ တင္ပ်ဥ္ေခြထုိင္သင့္တယ္လုိ ့ ဆရာသမားေတြက ဆုိၾကပါတယ္။ 

အမရဒီပ
ဧျပီ ၅၊ ၂ဝ၁၄

အညႊန္း။ ယေန ့ဗုဒၶဝါဒဆုိင္ရာအေမးအေျဖမ်ား ၊ ၄၊ ၅၄-၅၅။
            ထီးခ်ဳ ဳိင္ ့ျမဳိ ့၊ တည္ေတာဆရာေတာ္။